طب پیشگیری

مقدمه
سرطان رحم چهارمین سرطان شایع و کشنده در میان زنان سراسر جهان است [1]. ‌بروز سرطان دهانه رحم در کشورهای در‌حال‌توسعه به شکل نامطلوبی بالا است (80 درصد ([2]. آمار جهانی سرطان ‌در سال‌ 2020 نشان داد 604127 زن در سراسر جهان به سرطان دهانه رحم مبتلا شده‌اند و حدود 341831 زن بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند که بیشتر آن‌ها در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می‌دهد [3]. 
بروز سرطان رحم در ایران روند صعودی دارد [4]. در ایران بروز آن 4/5 در 100 هزار نفر است. سالانه از هر 123 زن، 1 نفر به سرطان دهانه رحم مبتلا می‌شود و از هر 100 هزار زن، 9 نفر بر اثر این سرطان جان خود را از دست می‌دهند [5]. مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به این بیماری حاملگی در سنین پایین، سن پایین ازدواج، شرکای جنسی ‌متعدد، نوار بهداشتی پارچه‌ای کهنه، شستن اندام تناسلی پس از رابطه جنسی، سیستم ایمنی ضعیف، عوامل ژنتیکی و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی است [6].
زنان مبتلا به سرطان رحم، ‌مشکلات بالینی مهمی، ازجمله ضعف در عملکرد اجتماعی، یبوست، اسهال، ادم شدید، علائم یائسگی، کاهش تصویر بدن، عملکرد جنسی ضعیف، اضطراب و افسردگی و همچنین مشکلات مالی در مقایسه با جمعیت عمومی زنان دارند [7، 8].
سرطان مهاجم دهانه رحم به دلیل دارا بودن یک دوره طولانی قبل از تهاجم، در دسترس بودن برنامه غربالگری مناسب و درمان مؤثر ضایعات اولیه، به عنوان یک سرطان قابل پیشگیری شناخته شده است [9]. به گونه‌ای که با ارائه خدمات غربالگری منظم می‌توان ‌از بروز این سرطان جلوگیری کرد [10]‌. مرگ‌و‌میر بالای سرطان دهانه رحم در کشورهای در حال توسعه عمدتاً به برنامه‌های غربالگری ناکارآمد، دسترسی محدود به غربالگری سرطان دهانه رحم و سطوح پایین درمان بعدی پس از نتایج غیرطبیعی است [11]. برنامه‌های غربالگری سریع و دقیق بسیار مهم است تا هر زن مبتلا به بیماری دهانه رحم درمان مورد نیاز خود را دریافت کند و از مرگ‌های قابل اجتناب جلوگیری شود [12].
مشارکت در برنامه غربالگری سرطان دهانه رحم در ایران بهینه نیست، ولی قابل بهبود است. با توجه به توزیع روش غربالگری سرطان دهانه رحم، نابرابری‌های اجتماعی و جغرافیایی نیاز به تحقیقات بیشتر‌ در این زمینه و ارائه راهبردهای جامع‌تر به منظور کاهش ابتلا به سرطان رحم ‌بیش از بیش احساس می‌شود [13]. 
یکی از موانع اصلی غربالگری سرطان دهانه رحم، آگاهی ضعیف درباره سرطان رحم و ‌غربالگری ‌و به دنبال آن عدم آگاهی از مکان‌های انجام غربالگری است [10]. در نقاط جغرافیایی مختلف ‌مطالعات ‌متعددی در زمینه ‌عوامل مرتبط با ‌غربالگری سرطان ‌دهانه رحم انجام شده است ‌[14، 15]. ‌مطالعات قبلی انجام‌شده در این زمینه روی ‌حجم نمونه کمی انجام شده است. همچنین تعریف صحیحی از غربالگری سرطان دهانه رحم نشده است. آن‌ها ‌هر زنی را که‌ به‌صورت اتفاقی به توصیه پزشک متخصص زنان مبادرت به انجام غربالگری کرده‌اند، ‌در دسته زنانی ‌که غربالگری انجام داده‌اند، قرار داد‌ه‌اند. در تحقیق حاضر‌ زنانی که طبق استاندارد مشخصی ‌غربالگری سرطان رحم را در فواصل مشخصی انجام داده‌اند، وارد مطالعه شده‌اند ‌که می‌تواند نتایج واقعی‌تری در اختیار محقق قرار دهد؛ بنابراین تحقیق حاضر با هدف ‌تعیین برخی عوامل مرتبط با غربالگری سرطان ‌دهانه رحم انجام شد. با توجه به بار بیماری قابل‌توجه سرطان دهانه رحم در حضور راهبرادهای پیشگیرانه مؤثر و تعیین عوامل مؤثر بر غربالگری ‌سرطان رحم ‌جهت کمک به برنامه‌ریزی آزمایشات برای بهبود مشارکت در غربالگری مورد نیاز است.

مواد و روش‌ها
تحقیق مقطعی‌تحلیلی حاضر در ‌سال‌های‌ 1400 تا 1401 است روی‌‌ 810 ‌زن 15 تا 49 ساله ‌مراجعه‌کننده‌ به ‌مراکز بهداشتی‌درمانی شهر بندرعباس انجام شد. در این ‌مطالعه زنانی که در فواصل منظم و استاندارد جهانی (با توجه به سن و سلامت عمومی)‌ اقدام به‌ انجام تست پاپ‌اسمیر کرده‌اند در گروه انجام غربالگری ‌و زنانی که تست انجام نداده‌اند ‌یا به‌صورت اتفاقی طی مراجعه به متخصص زنان ‌بدون قصد و نیت قبلی مبادرت به تست ‌پاپ‌اسمیر کرده‌اند، در گروه عدم انجام غربالگری قرار گرفتند. معیار‌های ورود به مطالعه، خانم‌های با سن بین 15 تا 49 سال، زنان غیر‌حامله فعال از نظر جنسی، عدم ابتلا به سرطان دهانه رحم و رضایت داوطلبانه جهت شرکت در مطالعه و معیار خروج از مطالعه، حذف پرسش‌نامه‌های ناقص از بخش نتایج بود.
یکی از اهداف این مطالعه برآورد فراوانی رفتار غرباگری سرطان دهانه رحم در جمعیت تحت مطالعه بود. در مطالعه مشابه فراوانی رفتار غربالگری سرطان دهانه رحم 29.6 درصد گزارش شده بود [16]. با در نظر گرفتن مقدار خطای نوع اول 5 درصد و مقدار خطای برآورد 5 درصد با استفاده از فرمول ‌حجم نمونه 329 نفر به دست آمد (فرمول شماره 1).


 
با توجه به اینکه در این مطالعه از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده می‌شد، حجم نمونه برآورده‌شده با فرمول فوق را در 2.5=Desige Effect ضرب کرده و حجم نمونه نهایی 823 نفر به دست آمد. تعداد 13 پرسش‌نامه به دلیل ناقص بودن از آنالیز کنار گذاشته شد و ‌داده‌های 810 شرکت‌کننده آنالیز شد. در این مطالعه شرکت‌کنندگان به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای 2 مرحله‌ای انتخاب شده و وارد مطالعه شدند. 
حجم نمونه هر خوشه 69 نفر در نظر گرفته شد. بدین منظور در مرحله اول، از بین 20 مرکز خدمات جامع سلامت شهر بندرعباس 12 مرکز‌ به‌صورت تصادفی به عنوان خوشه نمونه‌گیری انتخاب شدند. در مرحله دوم، اولین خانه در سومین خیابان سمت راست مرکز خدمات جامع سلامت مربوطه به عنوان سرخوشه انتخاب می‌شد و از سمت راست ‌خانه سرخوشه تا تکمیل تعداد پرسش‌نامه‌ها آن خوشه ‌نمونه‌گیری ادامه پیدا می‌کرد. در هریک از خانوارها تمام زنان واجدشرایط بررسی می‌شدند.
ابزار گرد‌آوری اطلاعات پرسش‌نامه محقق‌ساخته بود که بر‌اساس بررسی متون گسترده طراحی شد و مشتمل بر‌ 2 بخش بود: بخش اول، اطلاعات جمعیت‌شناختی ‌شامل (‌سن، وضعیت تأهل، تحصیلات، شغل، ‌تعداد زایمان‌، ‌وضعیت مالی، سابقه خانوادگی سرطان دهانه رحم و بخش دوم، سؤالات ‌آگاهی، نگرش و عملکرد بود. سؤالات آگاهی 14 گزینه (‌بلی، خیر و نمی‌دانم) ‌که به پاسخ صحیح نمره 1 و پاسخ غلط و نمی‌دانم نمره 0 تعلق گرفت. برای مثال، «‌سابقه سرطان دهانه رحم در خانواده، احتمال ابتلا به سرطان را در بقیه خانواده افزایش می‌دهد»‌‌ و نگرش 16 سؤال‌ با طیف لیکرت (کاملاً موافقم، موافقم، نظری ندارم و مخالفم) ‌برای مثال، «با انجام آزمایش پاپ‌اسمیر، هرگونه ضایعه و بدخیمی به موقع تشخیص و درمان می‌شود»، رفتار یک سؤال یک گزینه‌ای (‌غربالگری / عدم انجام غربالگری) سنجیده شد. 
جهت تعیین اعتبار محتوای ابزار، پرسش‌نامه در اختیار 5 نفر متخصص در زمینه آموزش بهداشت و 5 متخصص زنان قرار گرفت و از نظرات آن‌ها در اصلاح پرسش‌نامه استفاده شد. جهت تعیین پایایی ابزار، از روش test-retest ‌استفاده شد. بدین صورت که پرسش‌نامه طی فاصله زمانی 2 هفته‌ای و در 2 نوبت به 30 نفر از افرادی که شرایط همسان با افراد مطالعه‌شده را داشتند، داده شد. 
پس از آن هر سؤال در آزمون اول با آزمون مرحله دوم مقایسه شد، در صورتی که ضریب همبستگی بین آزمون‌های اول و دوم در هر بخش بالاتر از 0/7 بود، پرسش‌نامه تأیید شد. پس از آن برای محاسبه توافق test با retest ‌شاخص ICC محاسبه شد، بدین صورت برای محاسبه توافق میانگین نمرات‌ test با میانگین نمرات‌ retest مقدار شاخص ICC=0/80 به دست آمد و پرسش‌نامه تأیید شد.
داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه محقق‌ساخته جمع‌آوری شد. پرسش‌نامه‌ها با مراجعه به درِ منازل توسط نویسنده اول تکمیل شد. هر پرسش‌نامه حدود 15 دقیقه زمان می‌برد. شرکت‌کنندگان در محیط منزل خود بنا به فرصتی که خودشان تعیین می‌کردند، پرسش‌نامه را کامل کرده و سپس به محقق بر‌می‌گرداندند. در صورتی که با 3 بار مراجعه موفق به انجام پرسشگری نمی‌شد، پرسشگری را در خانواده‌های دیگر ادامه می‌داد تا تعداد نمونه مورد نیاز به دست آید.
برای گردآوری ‌داده‌ها پژوهشگر با معرفی‌نامه رسمی که از معاون پژوهشی دانشگاه اخذ کرد، به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه و سپس به محیط‌های مطالعه‌شده معرفی شد. ‌ابتدا محقق خود را کامل معرفی کرده و اهداف پژوهش را برای زنان گروه هدف به‌صورت ساده و شفاف توضیح داد، سپس رضایت‌نامه کتبی که محتوای آن شامل‌ تمام جزئیات پژوهش بود، اخذ و از شرکت‌کنندگان در‌خواست شد در صورت تمایل، داوطلبانه می‌توانند در مطالعه شرکت کنند. سپس از آن‌ها خواسته شد از نوشتن نام و نام خانوادگی خود خودداری کرده، همچنین به آن‌ها اطمینان داده شد اطلاعات آن‌ها به‌صورت محرمانه نزد پژوهشگر باقی می‌ماند. این مطالعه از طرف کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان IR.HUMS.REC.1398.267 تأیید شد. 
متغیرهای کمّی مانند آگاهی و نگرش به‌صورت میانگین‌±انحراف معیار ‌توصیف شدند. متغیرهای دسته‌بندی شده و متغیرهای کیفی به‌صورت تعداد و تعداد نسبی توصیف شدند. پیامد مد نظر در این مطالعه انجام غربالگری سرطان دهانه رحم در 3 سال گذشته بود که بر این اساس، شرکت‌کنندگان در مطالعه بر طبق پاسخی که به سؤال مربوطه داده بودند به 2 دسته تقسیم‌بندی شدند: الف) افرادی که در 3 سال گذشته غربالگری سرطان دهانه انجام داده‌اند و ب) افرادی که در 3 سال گذشته غربالگری سرطان دهانه رحم ‌انجام نداده‌اند. سپس برای بررسی ارتباط عوامل جمعیت‌شناختی با غربالگری سرطان دهانه رحم از رگرسیون لجستیک تک‌متغیره و رگرسیون لجستیک چند‌متغیره و گزارش شاخص اندازه اثر Odds Ratio استفاده شد. برای مقایسه میانگین نمره آگاهی و نگرش برحسب متغیرهای جمعیت‌شناختی از آزمون تی‌مستقل و آنالیز واریانس یک‌طرفه استفاده شد.

یافته‌ها
بر‌اساس نتایج تحقیق ‌حاضر، ‌بیشتر شرکت‌کنندگان‌ بین گروه سنی 30 تا 39 سال بودند (در ‌گروه با انجام غربالگری 141 (53/8 درصد)، در گروه عدم انجام غربالگری‌ 282 (51/5 درصد)‌)، بیشتر زنان متأهل (در گروه با انجام غربالگری 257 (98/1 درصد)، در گروه عدم انجام غربالگری ‌516 (94/2 درصد)، بیشتر شرکت‌کنندگان تحصیلات دیپلم (در‌ گروه با انجام غربالگری 154 (58/8 درصد و در گروه عدم انجام غربالگری‌ 278 (50/7 درصد) بود. سایر خصوصیات شرکت‌کنندگان در جدول شماره 1 آمده است.



نتایج مطالعه نشان داد شانس غرباگری سرطان دهانه رحم در زنان دارای 1 تا 2 فرزند نسبت به زنان بدون فرزند 25 برابر، زنانی با 3 تا 5 فرزند در مقایسه با زنان بدون فرزند 7/7، زنان متأهل ‌در مقایسه با زنان مجرد 14 درصد، وضعیت مالی متوسط نسبت وضعیت مالی ضعیف 9 برابر، وضعیت مالی خوب در مقایسه با وضعیت مالی ضعیف 23 برابر بیشتر است. 
همچنین نتایج نشان داد با افزایش یک نمره آگاهی شانس غربالگری سرطان رحم 40 درصد و با افزایش یک نمره نگرش شانس غربالگری 8 درصد افزایش پیدا می‌کند. سایر نتایج‌ در جدول شماره 2 آمده است. 



در جدول شماره 3، میانگین نمره آگاهی بر‌اساس اطلاعات جمعیت‌شناختی شرکت‌کنندگان آورده شده است. نمره آگاهی بین گروه‌های سنی مختلف ‌اختلاف آماری معناداری نداشت
(0/061). P نمره آگاهی در افراد متأهل بیشتر از افراد همسرمرده ‌بود. با افزایش سطح تحصیلات نمره آگاهی افزایش پیدا می‌کرد. با افزایش وضعیت مالی، میانگین نمره آگاهی افزایش پیدا می‌کرد. افرای که سابقه خانوادگی سرطان دهانه رحم داشتند، نمره آگاهی بالاتری داشتند. افراد شاغل نسبت به خانه‌دارها نمره آگاهی بالاتری داشتند. افرادی که هیچ‌گونه زایمانی نداشتند، در مقایسه با افرادی که 1 تا 2 ‌زایمان یا 3 تا 5 زایمان داشته‌اند، میانگین نمره آگاهی بالاتری داشتند.



در جدول شماره 4، میانگین نمره نگرش طبق اطلاعات جمعیت‌شناختی شرکت‌کنندگان آمده است. نمره نگرش بین گرو‌ه‌های سنی مختلف ‌اختلاف آماری معناداری نداشت
(0/345). P ‌نمره نگرش در افراد متأهل بیشتر از افراد همسر‌مرده بود. با افزایش سطح تحصیلات نمره نگرش افزایش پیدا می‌کرد. با افزایش وضعیت مالی، میانگین نمره نگرش افزایش داشت. نمره نگرش با سابقه خانوادگی سرطان دهانه رحم ارتباطی نداشت. نمره نگرش با وضعیت اشتغال ارتباطی نداشت. افرادی که هیچ‌گونه زایمانی نداشتند، در مقایسه با افرادی که 1 تا 2 ‌زایمان یا 3 تا 5 زایمان داشته‌اند، میانگین نمره نگرش بالاتری داشتند.



بحث و نتیجه‌گیری
بر‌اساس نتایج تحقیق حاضر آگاهی، نگرش، تعداد زایمان و وضعیت مالی با غربالگری سرطان دهانه رحم در زنان‌ از نظر آماری ارتباط معناداری داشت. یافته‌های ما نشان داد بین آگاهی با اتخاذ غربالگری سرطان رحم از نظر آماری ارتباط معناداری مشاهده می‌شود. این یافته گویای این واقعیت است که آگاهی درباره علل خطر و گزینه‌های پیشگیری و درمان ‌سرطان دهانه رحم موجب افزایش جذب غربالگری سرطان رحم شده است. در مطالعه‌ای سطح دانش بالاتر با انجام بیشتر غربالگری سرطان دهانه رحم همراه بود [17]. 
در مطالعاتی با افزایش دانش، شانس غربالگری سرطان رحم در زنان افزایش می‌یافت [18، 19]. یافته‌های خود را شاید بتوان چنین تحلیل کرد که دانش یکی از مهم‌ترین جنبه‌ها در شکل‌گیری رفتارهاست. پذیرش رفتارهای جدید اگر مبتنی بر دانش صحیح ‌و آگاهی باشد، آسان‌تر خواهد بود. مطالعه‌ای نشان داد آگاهی از طریق تأثیر‌گذاری روی نگرش ‌توانسته است قصد انجام غربالگری سرطان رحم را پیش‌بینی کند [20]. از آگاهی به عنوان یک فاکتور مهم در موفقیت ‌برنامه‌های پیشگیری‌کننده از بیماری یاد شده است، به طوری که با آشناسازی شرکت‌کنندگان با علت بیماری و همچنین تشخیص زودرس بیماری‌ها می‌توان در تغییر رفتار افراد گام مهمی برداشت. 
در این راستا مطالعه‌ای در ایران نشان داد که با ارتقای دانش درباره علل سرطان دهانه رحم و پیامدهای بالقوه آن می‌توان زنان ایرانی را به انجام رفتارهای پیشگیری‌کننده از سرطان دهانه رحم تشویق کرد [21]. تمام مطالعات فوق به طور مستقیم و غیرمستقیم گویای این واقعیت است‌ که ‌نیاز به افزایش سطح آگاهی در بین زنان جهت رفع علت اصلی عدم انجام غربالگری است؛ بنابراین تهیه برنامه‌های آموزشی مناسب درباره پاپ‌اسمیر جهت بالا بردن میزان آگاهی و عملکرد زنان ضروری به نظر می‌رسد.
یافته‌های تحقیق حاضر نشان داد نگرش مثبت نسبت به غربالگری سرطان دهانه رحم به طور قابل‌توجهی با تمایل زنان به غربالگری سرطان دهانه رحم مرتبط است [22، 23]. در مطالعاتی، نگرش مثبت نسبت به غربالگری سرطان دهانه رحم از مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های تمایل زنان به غربالگری سرطان دهانه رحم است [24، 25]. برای مثال، در برخی زمینه‌های فرهنگی، انگ اجتماعی درباره سلامت زنان وجود دارد [26، 27]. به‌خصوص در میان زنان مسلمان که صحبت درباره سلامت باروری برای آن‌ها ممکن است یک موضوع تابو باشد و باعث شود زنان احساس ناراحتی کنند [28]. 
در برخی از کشورها، سلامت زنان کمتر ارزش‌گذاری شده است و این امر مانع از حضور زنان در خدمات مراقبت‌های بهداشتی پیشگیرانه و غربالگری سرطان دهانه رحم می‌شود [27]. مطالعه‌ای کیفی نشان داد ایجاد نگرش مثبت نسبت به رفتار غربالگری ممکن است زنان ایرانی را به انجام رفتارهای پیشگیری‌کننده از سرطان دهانه رحم تشویق کند [21]. ‌در تناقض با یافته‌های ما در مطالعاتی، نگرش اهمیت ناچیزی در پیش‌بینی قصد غربالگری سرطان رحم داشت [20، 29]. ‌این تناقض را می‌توان به خصوصیات اجتماعی، جمعیت‌شناختی و نقاط جغرافیایی مختلف نسبت داد.
بر‌اساس یافته‌های ما ‌شانس غربالگری سرطان دهانه رحم در زنان با وضعیت مالی خوب چند برابر زنان با وضعیت مالی ضعیف است. نتایج برخی مطالعات، داشتن وقت و استطاعت مالی را ازجمله عواملی گزارش کردند که باعث افزایش میزان غربالگری سرطان دهانه رحم شده بود [30-32]. در گزارشاتی، معقول بودن هزینه پاپ‌اسمیر، اطلاع‌رسانی توسط کارکنان بهداشتی به زبان محلی، توزیع مطالب چاپ‌شده به زبان محلی، استفاده از رسانه‌های حساس فرهنگی را در افزایش جذب غربالگری سرطان دهانه رحم مؤثر و مفید گزارش کردند [17، 22]. 
این یافته گویای این واقعیت است عواملی که فرد را قادر به انجام غربالگری می‌کند ‌در ‌ترغیب زنان به انجام ‌غربالگری سرطان دهانه رحم نقش تعیین‌کننده‌ای دارد؛ زیرا‌ این احتمال وجود دارد که ‌برخی ‌زنان علیرغم آگاهی کافی و ‌نگرش ‌مثبت‌، به دلیل موانع درک‌شده و کمبود ‌توان مالی برای انجام غربالگری ‌موفق نشوند. در مطالعه‌ای زنان به دلیل ‌موانعی که خارج از کنترل آن‌ها بود، اقدام به غربالگری سرطان رحم نکرده‌اند [29]. 
بر‌اساس نتایج تحقیق حاضر ‌شانس غربالگری سرطان رحم در زنان ‌متأهل بیشتر از زنان همسر‌مرده و مطلقه بود. در تأیید یافته‌های ما در برخی مطالعات، شانس غربالگری ‌سرطان ‌رحم ‌در افراد ‌متأهل بیشتر از افراد مجرد بود. ‌مطالعه‌ای نشان داد افراد متأهل بینش بیشتری درباره رابطه بین وضعیت تأهل و رفتارهای سلامت‌‌جویانه ارائه کرده‌اند. برای مثال، محققان نشان داده‌اند که افراد متأهل به اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه و سالم اولیه و ساده مانند بستن کمربند ایمنی، خوردن وعده‌های غذایی متعادل‌تر و همچنین ورزش کردن نسبت به افراد مجرد تمایل بیشتری ‌دارند [33].
بر‌اساس یافته‌های ما ‌با افزایش تعداد زایمان شانس غربالگری سرطان دهانه رحم در افراد افزایش می‌یافت. ‌‌هم‌راستا با نتایج تحقیق حاضر در زنان نخست‌زا شانس غربالگری سرطان دهانه رحم کمتر بود [34]. بر‌خلاف نتایج مطالعه ما در تحقیقی با افزایش تعداد فرزندان شانس غربالگری سرطان دهانه رحم ‌پایین بود [35]. 
در مطالعه دیگری بین تعداد زایمان با انجام تست پاپ‌اسمیر از نظر آماری ارتباط معناداری مشاهده شد. این اختلاف نتایج را احتمالاً می‌توان به تفاوت در خصوصیات جمعیت‌شناختی شرکت‌کنندگان مطالعات مختلف نسبت داد. مهم است به زنان نخست‌زا یا بدون فرزند درباره فعالیت‌های پیشگیرانه سرطان رحم اطلاعات بیشتری داده شود.
دانش حاصل از تحقیق حاضر می‌تواند به توسعه یک آزمایش هدفمند و اثر‌بخش جهت افزایش جذب غربالگری سرطان دهانه رحم کمک کند. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که عوامل شخصی از قبیل آگاهی، نگرش، تعداد زایمان و عوامل خارج فردی مانند وضعیت مالی بر افزایش میزان غربالگری سرطان دهانه رحم می‌توانند مؤثر واقع شوند؛ بنابراین برای افزایش جذب غربالگری سرطان رحم در زنان باید مجموعه‌ای از عوامل درون‌فردی و بین‌فردی را در نظر گرفت. 
با توجه به شیوع سرطان گردن رحم بین زنان و نقش آزمون پاپ‌اسمیر در شناسایی زودرس این بیماری لزوم استفاده از روش‌های آموزشی مناسب و ارزان برای ارتقای آگاهی و تقویت نگرش مثبت زنان جامعه درباره سرطان گردن رحم و روش‌های پیشگیری از آن توصیه می‌شود.
تعمیم‌پذیری این نتایج به زنان سایر مناطق جغرافیایی باید با احتیاط انجام شود، هر‌چند‌ حجم نمونه بالا تا حدودی‌ قدرت تعمیم‌پذیری نتایج را افزایش می‌دهد. این‌ احتمال وجود داشت زنان پاسخ‌های مطلوب اجتماعی ارائه دهند که محقق سعی کرد با تأکید بر اطمینان از محرمانه بودن اطلاعات، اثرات این بایاس را تا حدودی کاهش دهد. 
تحقیق حاضر به‌صورت مقطعی انجام شد؛ بنابراین رابطه علّی و معلولی کاملاً مشخص نیست. این پرسش‌نامه ‌توسط زنانی تکمیل شد که تمایل به شرکت در مطالعه داشتند. پس نتیجه این مطاله نمی‌تواند بیانگر نظرات افرادی باشد که از شرکت در این مطالعه امتناع کردند.

ملاحظات اخلاقی

پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه در کمیته شورای اخلاق دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان مطرح و پس از انجام اصلاحات، کد اخلاق به شماره IR.HUMS.REC.1401.202 دریافت شد.
حامی مالی
 این مقاله با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان انجام شده است.

مشارکت نویسندگان
طراحی مطالعه، نظارت بر جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها و بررسی نسخه خطی: آذین علوی؛ طراحی مطالعه، جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها و تهیه پیش‌نویس نسخه خطی: حسام‌الدین بنی‌هاشمی؛ طراحی مطالعه و بررسی نسخه خطی: سعیده شهسواری؛ جمع‌آوری نمونه، تجزیه‌و‌تحلیل و همکاری در تهیه پیش‌نویس اولیه طرح: مهشید محبوبی. 

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد. 

تشکر و قدردانی
نویسندگان از حمایت‌های مالی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان و نیز از همه شرکت‌کنندگان در این پژوهش قدردانی می‌کنند.


 

1. Momenimovahed Z, Salehiniya H. Cervical cancer in Iran: Integrative insights of epidemiological analysis. Biomedicine (Taipei). 2018; 8(3):18.[DOI:10.1051/bmdcn/2018080318] [PMID] [PMCID]
2. Sumarmi S, Hsu YY, Cheng YM, Lee SH. Factors associated with the intention to undergo Pap smear testing in the rural areas of Indonesia: A health belief model. Reprod Health. 2021; 18(1):138. [DOI:10.1186/s12978-021-01188-7] [PMID] [PMCID]
3. Sung H, Ferlay J, Siegel RL, Laversanne M, Soerjomataram I, Jemal A, et al. Global cancer statistics 2020: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin. 2021; 71(3):209-49. [DOI:10.3322/caac.21660] [PMID]
4. Rezaianzadeh A, Dehghani SL, Mousavi M, Rezaeianzadeh R. The incidence of uterus cancer in Iran: A systematic review. Women’s Health Bull. 2017; 4(1):e42917. [DOI:10.17795/whb-42917]
5. Ghalavandi S, Zarei F, Heidarnia A, Beiranvand R. A blended educational intervention program on Pap-test related behavior among Iranian women. Reprod Health. 2021; 18(1):228. [DOI:10.1186/s12978-021-01281-x] [PMID] [PMCID]
6. Kashyap N, Krishnan N, Kaur S, Ghai S. Risk factors of cervical cancer: A case-control study. Asia Pac J Oncol Nurs. 2019; 6(3):308-14. [DOI:10.4103/apjon.apjon_73_18] [PMID] [PMCID]
7. Thapa N, Maharjan M, Xiong Y, Jiang D, Nguyen TP, Petrini MA, et al. Impact of cervical cancer on quality of life of women in Hubei, China. Sci Rep. 2018; 8(1):11993. [DOI:10.1038/s41598-018-30506-6] [PMID] [PMCID]
8. Shirali E, Yarandi F, Ghaemi M, Montazeri A. Quality of life in patients with gynecological cancers: A web-based study. Asian Pac J Cancer Prev. 2020; 21(7):1969-75. DOI:10.31557/APJCP.2020.21.7.1969] [PMID] [PMCID]
9. Taneja N, Chawla B, Awasthi AA, Shrivastav KD, Jaggi VK, Janardhanan R. Knowledge, attitude, and practice on cervical cancer and screening among women in India: A review. Cancer Control. 2021; 28:10732748211010799. [DOI:10.1177/10732748211010799] [PMID] [PMCID]
10. Abiodun OA, Olu-Abiodun OO, Sotunsa JO, Oluwole FA. Impact of health education intervention on knowledge and perception of cervical cancer and cervical screening uptake among adult women in rural communities in Nigeria. BMC Public Health. 2014; 14:814. [DOI:10.1186/1471-2458-14-814] [PMID] [PMCID]
11. Coronado Interis E, Anakwenze CP, Aung M, Jolly PE. Increasing cervical cancer awareness and screening in Jamaica: Effectiveness of a theory-based educational intervention. Int J Environ Res Public Health. 2015; 13(1):ijerph13010053. [DOI:10.3390/ijerph13010053] [PMID] [PMCID]
12. World Health Organisation (WHO). New recommendations for screening and treatment to prevent cervical cancer. Genewa: World Health Organisation; 2021. [Link]
13. Amin R, Kolahi AA, Jahanmehr N, Abadi AR, Sohrabi MR. Disparities in cervical cancer screening participation in Iran: A cross-sectional analysis of the 2016 nationwide STEPS survey. BMC Public Health. 2020; 20(1):1594. [DOI:10.1186/s12889-020-09705-2] [PMID] [PMCID]
14. Mousavi F, Shojaei P, Aryan H. Knowledge, attitudes, and practice related to Papsmear test among Iranian women. Int J Womens Health Wellness. 2018; 4(076):2474-1353. [DOI:10.23937/2474-1353/1510076]
15. Bakht R, Shobeiri F, Roshanaei G, Fakouri E. [The factors affecting cervical cancer screening among addicted women of Hamedan in 2015: On the basis of protection motivation theory model (Persian)]. Jorjani Biomed J. 2016; 4(2):68-80. [Link]
16. Parsa P, Aghababaii S, llah Roshanaei G, Rahmani S. [Cervical Cancer screening in postmenopausal women referring to Hamadan comprehensive health centers (Persian)]. Pajouhan Sci J. 2020; 18(2):58-63. [DOI:10.52547/psj.18.2.58]
17. Chisale Mabotja M, Levin J, Kawonga M. Beliefs and perceptions regarding cervical cancer and screening associated with Pap smear uptake in Johannesburg: A cross-sectional study. Plos One. 2021; 16(2):e0246574.[DOI:10.1371/journal.pone.0246574] [PMID] [PMCID]
18. Karimy M, Azarpira H, Araban M. Using health belief model constructs to examine differences in adherence to pap test recommendations among Iranian women. Asian Pac J Cancer Prev. 2017; 18(5):1389-94. [DOI:10.22034/APJCP.2017.18.5.1389] [PMID] [PMCID]
19. Isabirye A, Mbonye MK, Kwagala B. Predictors of cervical cancer screening uptake in two districts of Central Uganda. Plos One. 2020; 15(12):e0243281. [DOI:10.1371/journal.pone.0243281] [PMID] [PMCID]
20. Abamecha F, Tena A, Kiros G. Psychographic predictors of intention to use cervical cancer screening services among women attending maternal and child health services in Southern Ethiopia: The theory of planned behavior (TPB) perspective. BMC Public Health. 2019; 19(1):434. [DOI:10.1186/s12889-019-6745-x] [PMID] [PMCID]
21. Khazaee-Pool M, Yargholi F, Jafari F, Ponnet K. Exploring Iranian women's perceptions and experiences regarding cervical cancer-preventive behaviors. BMC Womens Health. 2018; 18(1):145. [DOI:10.1186/s12905-018-0635-8] [PMID] [PMCID]
22. Budkaew J, Chumworathayi B. Factors associated with decisions to attend cervical cancer screening among women aged 30-60 years in Chatapadung Contracting Medical Unit, Thailand. Asian Pac J Cancer Prev. 2014; 15(12):4903-7. [DOI:10.7314/APJCP.2014.15.12.4903] [PMID]
23. Wollancho W, Amdissa D, Bamboro S, Wasihun Y, Tareke KG, Gizaw AT. Determining behavioral intention and its predictors towards cervical cancer screening among women in Gomma district, Jimma, Ethiopia: Application of the theory of planned behavior. Plos One. 2020; 15(11):e0238472. [DOI:10.1371/journal.pone.0238472] [PMID] [PMCID]
24. Getahun T, Kaba M, Derseh BT. Intention to screen for cervical cancer in Debre Berhan Town, Amhara Regional State, Ethiopia: Application of theory of planned behavior. J Cancer Epidemiol. 2020; 2020:3024578. [DOI:10.1155/2020/3024578] [PMID] [PMCID]
25. Roncancio AM, Ward KK, Fernandez ME. Understanding cervical cancer screening intentions among Latinas using an expanded theory of planned behavior model. Behav Med. 2013; 39(3):66-72. [DOI:10.1080/08964289.2013.799452] [PMID] [PMCID]
26. Olsson E, Lau M, Lifvergren S, Chakhunashvili A. Community collaboration to increase foreign-born women s participation in a cervical cancer screening program in Sweden: A quality improvement project. Int J Equity Health. 2014; 13:62. [DOI:10.1186/s12939-014-0062-x] [PMID] [PMCID]
27. Grandahl M, Tydén T, Gottvall M, Westerling R, Oscarsson M. Immigrant women’s experiences and views on the prevention of cervical cancer: A qualitative study. Health Expect. 2015; 18(3):344-54. [DOI:10.1111/hex.12034] [PMID] [PMCID]
28. Marques P, Nunes M, Antunes MdL, Heleno B, Dias S. Factors associated with cervical cancer screening participation among migrant women in Europe: A scoping review. Int J Equity Health. 2020; 19(1):160. [DOI:10.1186/s12939-020-01275-4] [PMID] [PMCID]
29. Roncancio AM, Ward KK, Sanchez IA, Cano MA, Byrd TL, Vernon SW, et al. Using the theory of planned behavior to understand cervical cancer screening among Latinas. Health Educ Behav. 2015; 42(5):621-6. [DOI:10.1177/1090198115571364] [PMID] [PMCID]
30. Bahmani A, Baghianimoghadam MH, Enjezab B, Mazloomy Mahmoodabad SS, Askarshahi M. Factors affecting cervical cancer screening behaviors based on the precaution adoption process model: A qualitative study. Glob J Health Sci. 2015; 8(6):211-8. [DOI:10.5539/gjhs.v8n6p211] [PMID] [PMCID]
31. Farzaneh E, Heydari H, Shekarchi AA, Kamran A. Breast and cervical cancer-screening uptake among females in Ardabil, Northwest Iran: A community-based study. Onco Targets Ther. 2017; 10:985-92. [DOI:10.2147/OTT.S125344] [PMID] [PMCID]
32. Kaneko N. Factors associated with cervical cancer screening among young unmarried Japanese women: Results from an internet-based survey. BMC Womens Health. 2018; 18(1):132. [DOI:10.1186/s12905-018-0623-z] [PMID] [PMCID]
33. Hanske J, Meyer CP, Sammon JD, Choueiri TK, Menon M, Lipsitz SR, et al. The influence of marital status on the use of breast, cervical, and colorectal cancer screening. Prev Med. 2016; 89:140-5. [DOI:10.1016/j.ypmed.2016.05.017] [PMID]
34. Woldetsadik AB, Amhare AF, Bitew ST, Pei L, Lei J, Han J. Socio-demographic characteristics and associated factors influencing cervical cancer screening among women attending in St. Paul's Teaching and Referral Hospital, Ethiopia. BMC Womens Health. 2020; 20(1):70. [DOI:10.1186/s12905-020-00927-5] [PMID] [PMCID]
35. Gahremaninasab P, Shahnazi M, Farshbaf Khalili A , Ganbari S. [Factors related to cervical cancer screening among women referring to health centers in Tabriz, Iran 2012 (Persian)]. Iran J Obstet Gynecol Infertility. 2014; 16(89):15-24. [DOI:10.22038/ijogi.2014.2576]