طب پیشگیری

هدف: عقرب گزیدگی یکی از مشکلات بهداشت و پزشکی است که در مواردی می تواند سبب مرگ انسان شود. این مطالعه با هدف تعیین برخی جنبه­های اپیدمیولوژیک و شناسایی گونه های مختلف عقرب در شهرستان باشت انجام گرفت.
روش‌ها: در این مطالعه توصیفی داده های اپیدمیولوژیکی موارد عقرب گزیدگی از پرونده های موجود در مرکز بهداشت شهرستان باشت طی سال های 1390 الی1396 استخراج گردید. همچنین در نیمه اول سال 1401 از عقرب های شهرستان باشت استان کهکیلویه و بویر احمد نمونه برداری گردید. نمونه های جمع آوری شده به آزمایشگاه گروه حشره شناسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز منتقل و با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی شدند.
نتایج: تعداد 103 عقرب از چهار گونه مزوبوتوس اپئوس (Mesobuthus eupeus)، آندرکتانوس کراسیکودا (Androctonus crassicauda ) و همیسکورپیوس لپتروس (Hemiscorpius lepturus) بود. یشترین و کمترین فراوانی گونه ها به ترتیب Mesobuthus eupeus و Scorpio maurus بودند. نتایج این مطالعه نشان داد شیوع عقرب‌گزیدگی در مردان نسبت به زنان بیشتر است. سنین 10 تا 29 سال در مردان به عنوان جمعیت‌پرخطر شناخته می‌شوند. همچنین ارتباط آماری معنی داری بین عقرب گزیدگی و فصل تابستان مشاهده گردید.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه وضعیت هشدار بهداشتی و پزشکی را در منطقه نشان می دهد. با توجه به شیوع بالای عقرب گزیدگی و وجود عقرب های بسیار خطرناک در این منطقه در فصول گرم ، آموزش بهداشت در مورد راهکارهای پیشگیری از گزش و اقدامات پس از گزش به ساکنان منطقه ضروری به نظر می رسد.