طب پیشگیری

زمینه و هدف: انجام فعالیت ورزشی تأثیرات قابل توجهی بر عملکرد سیستم‌های مختلف بدن، از جمله سیستم بزاقی، دارد. آنزیم پراکسیداز بزاقی نقش حیاتی به عنوان آنتی‌اکسیدان در مقابله با رادیکالهای آزاد دهان ایفا می‌کند، و میزان جریان بزاق نیز شاخصی مهم برای سلامت دهان و دندان محسوب می‌شود. افراد کم‌تحرک به دلیل سبک زندگی غیرفعال ممکن است با کاهش کارایی این سیستم‌ها مواجه شوند. هدف از این مطالعه فراتحلیل، بررسی فعالیت ورزشی و تاثیر آن بر پراکسیداز بزاقی و میزان جریان بزاق در افراد سالم کم‌تحرک می‌باشد.
روشها: مقالات منتشر شده به زبان فارسی و انگلیسی تا اکتبر 2024 از پایگاههای اطلاعاتی Pub Med، Google scholar، Science direct،  SID، Scopus  و Irandoc جستجو و وارد فراتحلیل شدند. مدل‌های اثرات ثابت و تصادفی برای فراتحلیل اندازه اثر متوسط (تفاوت در میانگین با فاصله اطمینان 95 درصد) در پژوهش مربوط به پراکسیداز بزاقی (10 پژوهش)، و میزان جریان بزاقی (12 پژوهش) به کمک نرم افزار CMA2 انجام شد.
نتایج: نتایج متاآنالیز نشان داد که فعالیت ورزشی باعث افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز بزاقی می‌گردد (92/0 ES=،15/1 تا 70/0 CI=95% ، 001/0 p=). ولی با این وجود در نتیجه‌ی فعالیت ورزشی، میزان جریان بزاقی تغییر معنی‌داری پیدا نمی‌کند (02/0 ES=،27/0 تا 23/0-  CI=95% ، 87/0 p=).
نتیجه‌گیری: فعالیت ورزشی به عنوان یک عامل تقویت کننده سلامت و افزایش ایمنی بدن افزایش معنی‌داری در سیستم آنتی اکسیدانی بزاق ایجاد می‌کند که به عنوان شاخص مهم در مقابله با استرس اکسیداتیو عمل می‌کند ولی با این وجود تاثیر قابل توجهی بر میزان جریان بزاقی ندارد.