مقدمه: دیابت شایع ترین اختلال متابولیک در انسان است و مدیریت آن از طریق انجام رفتارهای خود مراقبتی الزامی است. چون مستنداتی مبنی بر تجربه یا درک بیمار از مفهوم خود مراقبتی وجود ندارد و این در حالی است که تبیین مفهوم خود مراقبتی از دیدگاه بیماران دیابتی می تواند نقش مهمی در طراحی مدل های کاربردی خود مراقبتی در این بیماران داشته باشد، لذا مطالعه حاضر با هدف تبیین مفهوم خود مراقبتی از دیدگاه بیماران مبتلا به دیابت نوع دو طراحی و انجام شد.
روش ها: این مطالعه یک پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا می باشد که با استفاده از مصاحبه انفرادی نیمه ساختار یافته و با رعایت حداکثر تنوع از ۱۵ مرد و زن ۶۸-۳۳ ساله مبتلا به دیابت نوع دو با شیوه نمونه گیری هدفمند در شهرستان رودان انجام شد. مصاحبه ها با استفاده از راهنمای مصاحبه در مدت زمان ۵۵-۲۵ دقیقه انجام گرفت، و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوی کیفی استفاده شد.
نتایج: با تجزیه و تحلیل داده ها در خصوص مفهوم خود مراقبتی دو طبقه اصلی شامل: جنبه ی حفاظتی خود مراقبتی و جنبه ی اقتصادی خود مراقبتی استخراج شد. جنبه ی حفاظتی خود مراقبتی شامل سه زیر طبقه: حفاظت شخصی، حفاظت خانواده و حفاظت جامعه و جنبه ی اقتصادی خودمراقبتی شامل دو زیر طبقه اقتصاد خانواده و اقتصاد جامعه بود.
نتیجه گیری: با توجه به تبیین جنبه های متنوع و مجزا از مفهوم خود مراقبتی در این مطالعه، می توان یافته ها را به عنوان مبنای برنامه ریزی جهت انجام موفق آموزش های خود مراقبتی پیشنهاد داد.
کلیدواژه: خود مراقبتی، دیابت، پژوهش کیفی.
