دوره 11، شماره 1 - ( 1-1403 )
جلد 11 شماره 1 صفحات 83-72 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.HSU.REC.1397.012
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shahri F, Haghighi A H, Askari R, Shahrabadi H. Effect of Concurrent Training on Thyroid Stimulating Hormone Level, Lipid Profile, and Physical Function Indicators in Overweight and Obese Women. J Prevent Med 2024; 11 (1) :72-83
URL: http://jpm.hums.ac.ir/article-1-753-fa.html
URL: http://jpm.hums.ac.ir/article-1-753-fa.html
شهری فاطمه، حقیقی امیر حسین، عسکری رویا، شهرآبادی هادی. تأثیر تمرین هم‌زمان بر سطح هورمون تحریک‌کننده تیروئید، نیمرخ لیپیدی و شاخص‌های عملکرد جسمانی در زنان دارای اضافه وزن و چاق. طب پیشگیری. 1403; 11 (1) :72-83
فاطمه شهری1 
، امیر حسین حقیقی*1 ، رویا عسکری1 ، هادی شهرآبادی1
، امیر حسین حقیقی*1 ، رویا عسکری1 ، هادی شهرآبادی1
1- گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
متن کامل [PDF 5216 kb]
(499 دریافت)
| چکیده (HTML) (1291 مشاهده)
References
1.Nascimento C, Peixoto MS, Fonte Boa LF, de Faria CC, Costa TSF, Matta L, et al. The effects of combined physical exercise on serum redox biomarkers and leukocyte DNA damage of obese women. Oxid Med Cell Longev. 2021; 2021:6638420. [DOI:10.1155/2021/6638420] [PMID]
2.Medeiros Nda S, de Abreu FG, Colato AS, de Lemos LS, Ramis TR, Dorneles GP, et al. Effects of concurrent training on oxidative stress and insulin resistance in obese individuals. Oxid Med Cell Longev. 2015; 2015:697181. [DOI:10.1155/2015/697181] [PMID]
3.Mohammadi Sefat S, Shabani R, Nazari M. The effect of concurrent aerobic-resistance training on thyroid hormones, blood glucose hemostasis, and blood lipid indices in overweight girls with hypothyroidism. Horm Mol Biol Clin Investig. 2019; 40(3):/j/hmbci.2019.40.issue-3/hmbci-2019-0031/hmbci-2019-0031.xml. [DOI:10.1515/hmbci-2019-0031] [PMID]
4.Chaker L, Peeters RP. Thyroid-stimulating hormone. In: Melmed S, editor. The pituitary. Massachusetts: Academic Press; 2022. [DOI:10.1016/B978-0-323-99899-4.00015-9]
5.Paes JE, Hua K, Nagy R, Kloos RT, Jarjoura D, Ringel MD. The relationship between body mass index and thyroid cancer pathology features and outcomes: a clinicopathological cohort study. J Clin Endocrinol Metab. 2010; 95(9):4244-50. [DOI:10.1210/jc.2010-0440] [PMID]
6.Ngayimbesha A, Bizimana JB, Gakima MS. Effect of eight weeks of exercise training on lipid profile and insulin sensitivity in obese person. Int J Sports Exerc Med. 2019; 5(2):119-25. [DOI:10.23937/2469-5718/1510119]
7.Tohirova J, Shernazarov F. Atherosclerosis: Causes, symptoms, diagnosis, treatment and prevention. Sci Innov. 2022; 1(D5):7-12. [Link]
8.Yu G, Luo H, Zhang N, Wang Y, Li Y, Huang H, et al. Loss of p53 sensitizes cells to palmitic acid-induced apoptosis by reactive oxygen species accumulation. Int J Mol Sci. 2019; 20(24):6268. [DOI:10.3390/ijms20246268] [PMID]
9.Namboonlue C, Namboonlue S, Sriwiset P, Jaisuk J, Buttichak A, Muangritdech N, et al. Effects of concurrent resistance and aerobic training on body composition, muscular strength and maximum oxygen uptake in men with excess weight. Phys Educ Theory Method. 2023; 23(3):389-96. [DOI:10.17309/tmfv.2023.3.11]
10.Asad M. [Effect of 8 weeks aerobic, resistance and concurrent training on cholestrol, LDL, HDL and cardiovascular fitness in obesity male (Persian). Appl Res Sport Manag. 2013; 1(3):57-64. [Link]
11.Baharloo S, Taghian F, Hedayati M. [Effects of aerobic exercise on C-reactive protein and lipid profile in subclinical hypothyroidism among overweight obese women (Persian)]. Pathobiol Res. 2014; 17(1):91-102. [Link]
12.Bouamra M, Zouhal H, Ratel S, Makhlouf I, Bezrati I, Chtara M, et al. Concurrent training promotes greater gains on body composition and components of physical fitness than single-mode training (endurance or resistance) in youth with obesity. Front Physiol 2022; 13:869063.[DOI:10.3389/fphys.2022.869063] [PMID]
13.Piercy KL, Troiano RP, Ballard RM, Carlson SA, Fulton JE, Galuska DA, et al. The physical activity guidelines for Americans. JAMA. 2018; 320(19):2020-8. [DOI:10.1001/jama.2018.14854] [PMID]
14.Pourfarzi F, Sadjadi A, Poustchi H, Amani F. Prevalence of overweight and obesity in Iranian population: A population-based study in northwestern of Iran. J Public Health Res. 2021; 11(1):2475. [DOI:10.4081/jphr.2021.2475] [PMID]
15.Shabani R, Jalali Z, Nazari M. Effects of concurrent strength and aerobic training on blood glucose homeostasis and lipid profile in females with overweight and obesity. Zahedan J Res Med Sci. 2018; 20(4):e13746. [DOI:10.5812/zjrms.13746]
16.Jackson AS, Pollock ML. Practical assessment of body composition. Phys Sportsmed. 1985; 13(5):76-90. [DOI:10.1080/00913847.1985.11708790] [PMID]
17.Buttichak A, Leelayuwat N, Bumrerraj S, Boonprakob Y. The effects of a yoga training program with fit ball on the physical fitness and body composition of overweight or obese women. Asia Pac J Sci Technol. 2019; 24(2):APST–24. [Link]
18.Rikli RE, Jones CJ. Development and validation of a functional fitness test for community-residing older adults. J Aging Phys Act. 1999; 7:129-61. [DOI:10.1123/japa.7.2.129]
19.Azmand F, Haghighi AH, Askari R, Shahrabadi H. The effect of concurrent training on some cardiovascular risk factors, serum estradiol and physical fitness indicators in overweight women with type 2 diabetes. Iran J Health Sci. 2024; 12(1):59-68. [DOI:10.32598/ijhs.12.1.1000.1]
20.Cohen J. Statistical power analysis for the behavioural science. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates: Hilldale; 1988. [Link]
21.Esteghamati A, Khalilzadeh O, Rashidi A, Kamgar M, Meysamie A, Abbasi M. Physical activity in Iran: Results of the third national surveillance of risk factors of non-communicable diseases (SuRFNCD-2007). J Phys Act Health. 2011; 8(1):27-35. [DOI:10.1123/jpah.8.1.27] [PMID]
22.Amaro-Gahete FJ, Ponce-González JG, Corral-Pérez J, Velázquez-Díaz D, Lavie CJ, Jiménez-Pavón D. Effect of a 12-week concurrent training intervention on cardiometabolic health in obese men: A pilot study. Front Physiol. 2021; 12:630831. [DOI:10.3389/fphys.2021.630831] [PMID]
23.Lakens D. Sample size justification. Collabra Psychol. 2022; 8(1):33267. [DOI:10.1525/collabra.33267]
24.Taber CB, Vigotsky A, Nuckols G, Haun CT. Exercise-induced myofibrillar hypertrophy is a contributory cause of gains in muscle strength. Sports Med. 2019; 49(7):993-7. [DOI:10.1007/s40279-019-01107-8] [PMID]
25.Ratajczak M, Skrypnik D, Bogdański P, Mądry E, Walkowiak J, Szulińska M, et al. Effects of endurance and endurance-strength training on endothelial function in women with obesity: A randomized trial. Int J Environ Res Public Health. 2019; 16(21):4291. [DOI:10.3390/ijerph16214291] [PMID]
26.Hejazi K, Fathi M, Salkhord M, Dastani M. The effect of eight weeks of combined training (endurance-intermittent resistance and endurance-continuous resistance) on coagulation, fibrinolytic and lipid profiles of overweight women. Polish J Sport Tour. 2021; 28(4):3-9. [DOI:10.2478/pjst-2021-0019]
27.Batacan RB Jr, Duncan MJ, Dalbo VJ, Tucker PS, Fenning AS. Effects of high-intensity interval training on cardiometabolic health: A systematic review and meta-analysis of intervention studies. Br J Sports Med. 2017; 51(6):494-503. [DOI:10.1136/bjsports-2015-095841] [PMID]
28.Pataky MW, Young WF, Nair KS. Hormonal and metabolic changes of aging and the influence of lifestyle modifications. Mayo Clin Proc. 2021; 96(3):788-814. [DOI:10.1016/j.mayocp.2020.07.033] [PMID]
29.Longhi S, Radetti G. Thyroid function and obesity. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2013; 5 Suppl 1(Suppl 1):40-4. [DOI:10.4274/jcrpe.856] [PMID]
30.Ciloglu F, Peker I, Pehlivan A, Karacabey K, Ilhan N, Saygin O, et al. Exercise intensity and its effects on thyroid hormones. Neuro Endocrinol Lett. 2005; 26(6):830-4. [PMID]
متن کامل: (797 مشاهده)
مقدمه
چاقی به‌عنوان یک بیماری مزمن در اثر تجمع غیرطبیعی یا بیش از حد چربی ایجاد می‌شود که می‌تواند به سلامتی آسیب برساند [1]. از آن جهت که چاقی با افزایش خطر بیماری‌های آترواسکلروزیس، دیابت، سندرم متابولیک، بیماری کبد چرب غیرالکلی، سرطان، بیماری قلبی و کاهش امید به زندگی همراه است، استراتژی‌های جدید برای به حداقل رساندن تأثیر چاقی بر بهبود کیفیت زندگی و سیستم‌های مراقبت بهداشتی باید گسترش یابد [2]. علاوهبراین، چاقی به‌ویژه چاقی مرکزی با بسیاری از اختلالات غدد درون‌ریز همچون اختلال عملکرد تیروئید ارتباط دارد [3]. ترشح هورمون‌های تیروئید عمدتاً توسط هورمون تحریک‌کننده تیروئید تحریک می‌شود به‌طوری‌که این هورمون ترشح تیروکسین و تری یدوتیرونین را افزایش می‌دهد که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم گلوکز و چربی و اکسیداسیون اسیدهای چرب دارند [4]. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که نمایه توده بدنی بالاتر از حد طبیعی با افزایش خطر سرطان تیروئید ارتباط دارد [5]. علاوهبراین، سطح سرمی بالاتر هورمون تحریک‌کننده تیروئید می‌تواند باعث ایجاد بدخیمی‌های تیروئید در افراد چاق شود [5]. همچنین افراد چاق دارای چربی‌های مضری مثل لیپوپروتئین با چگالی کم، کلسترول تام و تری‌گلیسیرید، بیش‌ازحد طبیعی هستند [6]. رسوب چربی در رگ‌ها موجب انسداد شرایین و به تبع آن تنگ شدن دیواره رگ‌ها و در نتیجه پرفشار خونی می‌شود [7]. علاوهبراین، تجمع چربی در داخل سلول‌های غیر‌چربی باعث اختلال در عملکرد سلول یا مرگ می‌شود [8].
ورزش و فعالیت‌های بدنی منظم نقش مهمی در افزایش میزان متابولیسم و برنامه‌های کاهش وزن دارند [2]. شواهد بسیار زیادی نشان می‌دهد که تمرینات هوازی و مقاومتی بخش بسیار مهمی از توصیه‌های ورزشی به‌منظور کاهش چربی بدن هستند [9]. اسد (1391) تأثیر 8 هفته تمرین هوازی، مقاومتی و هم‌زمان را بر میزان کلسترول، لیپوپروتئین با چگالی کم، لیپوپروتئین با چگالی بالا و آمادگی قلبی‌تنفسی در مردان چاق بررسی کرد. نتایج نشان داد فعالیت ورزشی منظم باعث کاهش معنی‌دار کلسترول و لیپوپروتئین با چگالی کم و عدم تغییر لیپوپروتئین با چگالی بالا می شود [10]. در‌مورد شاخص هورمون تحریک‌کننده تیروئید نتایج متفاوتی گزارش شد، به‌طوری‌که برخی از پژوهشگران اذعان کردند تمرینات ورزشی باعث کاهش هورمون تحریک‌کننده تیروئید بیماران می‌شود [11] و برخی دیگر اذعان کردند این تمرینات بر هورمون تحریک‌کننده تیروئید بدون اثر است [3].
تمرین‌های استقامتی و مقاومتی در افراد چاق می‌توانند اثرات مفیدی بر شاخص‌های خطرساز قلبی‌عروقی داشته باشند، اما به نظر می‌رسد اجرای تمرینات هم‌زمان (استقامتی‌مقاومتی) نسبت به این‌گونه از تمرینات اثربخشی بالاتری داشته باشد [12]. توصیه شده است که بیماران در هفته 3 تا 5 جلسه تمرین استقامتی و 2 جلسه تمرین مقاومتی انجام دهند [13] که این می‌تواند وقت‌گیر باشد، در‌نتیجه آن‌ها با به‌کارگیری تمرینات هم‌زمان برای 3 جلسه در هفته می‌توانند با صرف کمترین زمان از فواید تمرینات استقامتی و مقاومتی بهره ببرند [12]. از‌آنجا‌که شیوع چاقی در زنان بیشتر از مردان است [14] و این مسئله می‌تواند جامعه را با مشکلات متعددی مواجه کند، بنابراین یافتن راهکار مناسب برای کاهش چاقی که خود عامل بسیاری از بیماری‌هاست از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین هدف این مطالعه بررسی اثر تمرین هم‌زمان (استقامتی‌مقاومتی) بر هورمون تحریک‌کننده تیروئید، نیمرخ لیپیدی و شاخص‌های عملکرد جسمانی در زنان دارای اضافهوزن و چاق است.
مواد و روش‌ها
شرکت‌کنندگان
در تحقیق حاضر 30 زن دارای اضافهوزن و چاق غیر‌ورزشکار از شهر نیشابور براساس معیارهای ورود به مطالعه همچون شاخص توده بدنی بین 25 تا 40 کیلوگرم بر متر مربع، داشتن سلامت عمومی و قلبی‌عروقی، توانایی حضور در جلسات تمرینی، عدم مصرف دارو، عدم ابتلا به بیماری‌های خاص و عدم شرکت در برنامه‌های ورزشی منظم شرکت کردند. همچنین معیارهای خروج از مطالعه شامل آسیب‌دیدگی و غیبت بیش از 3 جلسه در تمرین بود. هیچ‌یک از شرکت‌کنندگان در طی دوره تمرین از مطالعه خارج نشدند و در مرحله پس‌آزمون، اطلاعات 30 شرکت‌کننده، مانند پیش‌آزمون مورد تجزیه‌و‌تحلیل آماری قرار گرفت. حجم نمونه تحقیق حاضر براساس مطالعه بوآمرا و همکاران (2022) با اندازه اثر 0/47 [12]، توان آماری 0/80 و سطح معنی‌داری 0/05، 30 نفر تخمین زده شد.
طراحی تمرین و اندازه‌گیری‌ها
تحقیق حاضر کاربردی و از نوع نیمه‌تجربی با 2 گروه آزمایش و کنترل بود. جمعیت مورد‌مطالعه زنان دارای اضافهوزن و چاق بودند که به مراکز بهداشتی‌درمانی شهر نیشابور مراجعه کرده بودند. در این تحقیق پس از فراخوان و انتخاب نمونه‌های تحقیق به روش هدفمند، شرکت‌کنندگانی که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند در یک جلسه نسبت به اهداف و روش کار تحقیق حاضر آگاه شدند. در صورت تمایل شرکت‌کنندگان برای شرکت در مطالعه، از آن‌ها رضایت‌نامه کتبی اخذ شد. معیارهای ورود به مطالعه از‌طریق تشخیص پزشک متخصص داخلی و پر کردن پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی و فعالیت جسمانی توسط شرکت‌کنندگان مشخص شد. بعد از جمع‌آوری اطلاعات جمعیت‌شناختی و نمونه‌گیری خون و تست‌های عملکرد جسمانی توسط 2 آزمونگر با‌تجربه در مرحله پیش‌آزمون، شرکت‌کنندگان به‌صورت تصادفی ساده (قرعه‌کشی) به 2 گروه تمرین هم‌زمان (15 نفر) و کنترل ( 15 نفر) تقسیم شدند. سپس شرکت‌کنندگان گروه آزمایش 8 هفته در تمرینات هم‌زمان شرکت کردند. گروه کنترل در این دوره هیچ مداخله ورزشی دریافت نکردند. بعد از پایان دوره مداخله از تمامی شرکت‌کنندگان پس‌آزمون، همانند شرایط پیش‌آزمون، گرفته شد. تمام تجهیزات به کار گرفته شده در این تحقیق ایمن و مناسب شرکت‌کنندگان بود و شرکت‌کنندگان قبل از اجرای تست‌های عملکرد جسمانی با نحوه انجام آن‌ها آشنا شدند.
نمونه‌گیری خون
نیمرخ لیپیدی (لیپوپروتئین با چگالی کم، لیپوپروتئین با چگالی بالا، کلسترول تام و تری‌گلیسرید) و هورمون تحریک‌کننده تیروئید به روش خون‌گیری و با استفاده از کیت‌های مخصوص آزمایشگاهی اندازه‌گیری شدند. مقادیر لیپوپروتئین با چگالی بالا، لیپوپروتئین با چگالی کم و تری‌گلیسرید پلاسمایی با استفاده از کیت‌های شرکت پارس‌آزمون و با روش فتومتریک اندازه‌گیری شدند. حساسیت این کیت‌ها 1 میلی‌گرم در دسی‌لیتر بود. مقدار کمی کلسترول در سرم با استفاده از کیت‌های شرکت پارس‌آزمون و با روش آنزیماتیک اندازه‌گیری شد. حساسیت آن 1 میلی‌گرم در دسی‌لیتر بود. مقدار هورمون تحریک‌کننده تیروئید با استفاده از کیت Biomeriux و با روش اِلفا اندازه‌گیری شد. حساسیت این کیت 0/05 میکرو واحد بر میلی‌لیتر بود. به‌منظور کاهش برخی عوامل مداخله‌گر و مخدوش‌کننده مؤثر در نتایج پژوهش و به‌منظور کاهش آثار نوع غذا بر شاخص‌های هورمونی از شرکت‌کنندگان درخواست شد به‌مدت 8 تا 10 ساعت قبل از انجام خون‌گیری در حالت ناشتا باشند. خون‌گیری در طی 2 مرحله یعنی 48 ساعت پیش از تمرین و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین انجام شد. برای اندازه‌گیری این شاخص‌ها مقدار 5 میلی‌لیتر خون از سیاهرگ بازویی شرکت‌کنندگان در وضعیت نشسته جمع‌آوری شد. نمونه‌های خون پس از سانتریفیوژ و جدا کردن سرم در دمای70- درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند.
ارزیابی کالری دریافتی
به‌منظور ارزیابی کالری دریافتی در طول انجام مطالعه از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا مواد غذایی مصرفی خود در طول شبانه‌روز را طی 3 روز غیرمتوالی و در 2 مرحله یعنی در ابتدا و انتهای دوره تمرین به‌طور کامل و با تمام جزئیات یادداشت کنند [15] و سپس مقادیر به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار تغذیه‌ای N4 نسخه نسخه 2 .5 .3 تجزیه‌و‌تحلیل شد.
شاخص‌های تن‌سنجی، ترکیب بدنی و عملکرد جسمانی
شاخص‌های ترکیب بدنی، شاخص توده بدنی و نسبت دور کمر به باسن: در تحقیق حاضر درصد چربی بدن با استفاده از سنجش چربی زیرپوستی محاسبه شد. درصد چربی بدن با اندازه‌گیری ضخامت چین پوستی در نواحی سه سربازویی، فوق خاصره و ران با استفاده از کالیپر یاگامی ساخت ژاپن و معادله 3 نقطه‌ای جکسون و پولاک (1985) محاسبه شد [16]. شاخص توده بدن از تقسیم وزن بر مجذور قد و نسبت دور کمر به باسن از نسبت دور کمر به دور باسن شرکت‌کنندگان سنجیده شد [17].
استقامت هوازی: در این تحقیق برای برآورد استقامت هوازی از آزمون 6 دقیقه پیاده‌روی استفاده شد. برای این منظور شرکت کنندگان مسافت 50 یارد (45/50 متر) را در یک محیط مستطیل شکل به ابعاد 18/28×4/57 متر در مدت‌زمان 6 دقیقه پیاده‌روی کردند و مسافت پیموده‌شده در مدت‌زمان 6 دقیقه به‌عنوان رکورد در نظر گرفته شد [18].
قدرت عضلات بالاتنه: از آزمون خم کردن آرنج جهت ارزیابی عملکرد قدرت اندام فوقانی استفاده شد. برای این منظور شرکت‌کنندگان با استفاده از وزنه 2/27 کیلوگرمی حرکت خم کردن آرنج را به مدت 30 ثانیه بر روی یک صندلی انجام دادند. حداکثر تعداد حرکت انجام‌شده در این مدت به‌عنوان رکورد در نظر گرفته شد [18].
قدرت عضلات پایین‌تنه: از آزمون برخاستن از صندلی جهت ارزیابی عملکرد قدرت اندام تحتانی استفاده شد. برای این منظور شرکت‌کنندگان با پشت صاف و در‌حالی‌که دست‌ها به حالت ضربدری روی سینه بود بر روی صندلی قرار گرفتند. با علامت «رو» شخص به‌طور کامل می‌ایستاد و سپس به حالت اول برمی‌گشت، حداکثر تعداد ایستادن در 30 ثانیه، رکورد فرد محسوب می‌شد. ارتفاع صندلی برای اجرای این آزمون 43 سانتی‌متر بود [18].
پروتکل تمرین
گروه آزمایش تمرینات استقامتی‌مقاومتی را 8 هفته و 3 جلسه در هفته انجام دادند (جدول شماره 1).
زمان هر جلسه تقریباً 60 تا 90 دقیقه طول کشید. برنامه تمرین به‌صورت کاملاً نظارت‌شده و زیر نظر مربیان مجرب صورت گرفت. شرکت‌کنندگان گروه آزمایش در یک سالن ورزشی و به‌صورت هم‌زمان تمرین کردند. ابتدا شرکت‌کنندگان برنامه گرم کردن (شامل دویدن آهسته و حرکات کششی) را به مدت 10 دقیقه انجام دادند. سپس تمرینات مقاومتی و در‌نهایت تمرینات استقامتی را انجام دادند. فاصله استراحت بین 2 تمرین (استقامتی‌مقاومتی) 5 دقیقه در نظر گرفته شد. پس از اتمام تمرینات اصلی، برنامه سرد کردن به مدت 10 دقیقه انجام شد. تمرینات مقاومتی شامل حرکات با باندهای کشی و یا به کمک دیوار بود. 3 جلسه آشنایی با نحوه صحیح انجام حرکات برگزار شد. تمرینات هوازی شامل دویدن و طناب‌زنی بود. شدت تمرین در دویدن و طناب‌زنی به‌ترتیب از‌طریق نبض مچ دستی با استفاده از فرمول سن-220 و تعداد پرش در دقیقه کنترل شد [19].
روش آماری
داده‌های توصیفی براساس شاخص‌های میانگین و انحراف استاندارد گزارش شد. برای تشخیص نرمال بودن توزیع داده‌ها از آزمون شاپیرو ویلک استفاده شد. به‌منظور تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از روش آماری آنالیز واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد. در مواردی که اثر تعاملی زمان و گروه معنی‌دار بود جهت مقایسه‌های چندگانه از آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. میزان اندازه اثر براساس pη2 گزارش شد، به‌طوری‌که مقدار 0/10، 0/25 و 0/40 به‌ترتیب به‌عنوان اندازه اثر پایین، متوسط و بالا در نظر گرفته شد [20]. تجزیه‌و‌تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23انجام شد و سطح معنی‌داری نیز P≤0/05 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
میانگین و انحراف استاندارد اطلاعات جمعیت‌شناختی شرکت‌کنندگان گروه تمرین هم‌زمان و کنترل در جدول شماره 2 آورده شد.
آزمون آنالیز واریانس با اندازه‌های مکرر نشان داد تمرین هم‌زمان باعث بهبود معنی‌داری در شاخص توده بدنی می‌شود (0/66=pη2 و 0/03=P). از سوی دیگر، تغییر معنی‌داری در شاخص‌های وزن بدن، نسبت دور کمر به باسن و درصد چربی بدن مشاهده نشد (0/07-0/02=pη2 و 0/45-0/21=P) (جدول شماره 3).
طبق جدول شماره 4، تغییرات مصرف کالری روزانه در طی دوره مداخله در بین 2 گروه تمرین هم‌زمان و کنترل تفاوت معنی‌داری نداشت (0/01=pη2 و 0/13=P).
آزمون آنالیز واریانس با اندازه‌های مکرر نشان داد تمرین هم‌زمان باعث بهبود معنی‌داری در استقامت هوازی، قدرت عضلات بالاتنه و پایین‌تنه و سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا می‌شود (0/75-0/32=pη2 و 001/P≤0). از سوی دیگر، تغییر معنی‌داری در شاخص‌های هورمون تحریک‌کننده تیروئید، لیپوپروتئین با چگالی کم، تری‌گلیسرید و کلسترول تام سرم مشاهده نشد (0/03-0/001=pη2 و 0/90-0/70=P).
بحث و نتیجه‌گیری
هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر تمرین هم‌زمان (استقامتی‌مقاومتی) بر هورمون تحریک‌کننده تیروئید، نیمرخ لیپیدی و شاخص‌های عملکرد جسمانی مرتبط با سلامت در زنان دارای اضافهوزن و چاق بود. نتایج نشان داد که 8 هفته تمرین هم‌زمان باعث بهبود معنی‌داری در شاخص‌های توده بدنی (اندازه اثر بالا)، استقامت هوازی (اندازه اثر بالا)، قدرت عضلانی بالاتنه (اندازه اثر بالا) و پایین‌تنه (اندازه اثر بالا) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (اندازه اثر متوسط) می‌شود. همچنین نتایج نشان داد در اثر این‌گونه تمرینات تغییر معنی‌داری در شاخص‌های وزن بدن (اندازه اثر پایین)، درصد چربی بدن (اندازه اثر پایین)، نسبت دور کمر به باسن (اندازه اثر پایین)، کلسترول تام (اندازه اثر پایین)، تری‌گلیسرید (اندازه اثر پایین)، لیپوپروتئین با چگالی کم (اندازه اثر پایین) و هورمون تحریک‌کننده تیروئید (اندازه اثر پایین) مشاهده نمی‌شود.
در بررسی اثر تمرینات هم‌زمان از متغیرهای بررسی‌شده مرتبط با ترکیب بدن، بهبود معنی‌داری در شاخص توده بدنی مشاهده شد، ولی در شاخص‌های وزن بدن، درصد چربی بدن و نسبت دور کمر به باسن بین 2 گروه تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. مدیروس و همکاران (2015) با بررسی تمرین هم‌زمان (استقامتی‌مقاومتی) در طی 3 جلسه در هفته با شدت متوسط بر زنان چاق به این نتیجه دست یافتند که در اثر این‌گونه تمرینات شاخص توده بدنی کاهش می‌یابد. همچنین این پژوهشگران گزارش کردند این‌گونه تمرینات باعث کاهش وزن بدن می‌شود، در‌حالی‌که بر کاهش درصد چربی بدن بدون اثر است [2]. یکی از عواملی که ممکن است باعث بهبود بیشتر شاخص‌های تن‌سنجی و ترکیب بدن در زنان چاق شود، افزایش تعداد جلسات تمرین هم‌زمان در هفته است، به‌طوری‌که مدیروس و همکاران (2015) نشان دادند انجام تمرین هم‌زمان 5 جلسه در هفته نسبت به 3 جلسه در هفته باعث بهبود بیشتر شاخص‌های تن‌سنجی و ترکیب بدن می‌شود [2]. نامبونلو و همکاران (2023) نشان دادند انجام تمرین هم‌زمان به مدت 5 هفته، 2 جلسه در هفته و 45 دقیقه در هر جلسه باعث کاهش معنی‌داری در اندازه دور کمر می‌شود [9] و این تحقیق گویای این مطلب است که انجام تمرینات هم‌زمان در مدت کوتاه و حجم پایین نیز بر بهبود شاخص‌های تن‌سنجی افراد دارای اضافهوزن مؤثر است. همچنین شعبانی و همکاران (2018) با مطالعه 12 هفته تمرین هم‌زمان، 3 جلسه در هفته به مدت3۰ دقیقه تمرین مقاومتی با شدت 50 تا 80 درصد یک تکرار بیشینه و تمرین هوازی با شدت 50 تا 80 درصد ضربان قلب بیشینه در زنان دارای اضافهوزن و چاق به این نتیجه دست یافتند که شاخص توده بدنی، وزن بدن و درصد چربی بدن در اثر این تمرینات دچار کاهش معنی‌داری شده است [15]. یکی از علت‌های عدم تغییر وزن و درصد چربی بدن در تحقیق حاضر اجرای تمرین هم‌زمان با شدت متوسط است، زیرا شدت تمرین نقش بسیار مهمی در کاهش وزن و درصد چربی بدن دارد، به‌طوری‌که بوآمرا و همکاران (2022) بیان کردند تمرینات تناوبی با شدت بالا از‌طریق افزایش بیشتر غلظت کاتکولامین‌ها باعث افزایش بیشتر لیپولیز در بافت‌های چربی، سوخت‌و‌ساز و مصرف چربی نسبت به تمرینات با شدت متوسط می‌شود [12]. کاهش شاخص توده بدنی در اثر تمرینات هم‌زمان ممکن است به دلیل افزایش اکسیداسیون چربی باشد [15].
سطح پایین آمادگی قلبی‌تنفسی و عضلانی در ارتباط با شاخص توده بدنی بالاست. افزایش وزن و شاخص توده بدنی ممکن است نشان‌دهنده یک رژیم غذایی ناسالم و کم‌تحرکی باشد [9]. درآمد کم، مراقبت از سایر اعضای خانواده در منزل و مسائل فرهنگی ممکن است مشارکت زنان را در انواع خاصی از فعالیت‌های جسمی محدود کند و باعث ایجاد کم‌تحرکی در آنان شود که با افزیش سن این وضعیت نیز وخیم‌تر می شود [21].
در تحقیق حاضر پس از 8 هفته تمرین هم‌زمان افزایش معنی‌داری در سطح عملکرد جسمانی زنان مبتلا به اضافهوزن و چاق مشاهده شد. بوآمرا و همکاران (2022) نشان دادند 8 هفته تمرین هم‌زمان مقاومتی و تناوبی با شدت بالا باعث بهبود معنی‌داری در استقامت هوازی (مسافت طی‌شده در 6 دقیقه پیاده‌روی) و قدرت عضلات بازکننده پشت می‌شود [12]. آمارو گته و همکاران (2021) اذعان کردند که انجام 12 هفته تمرین هم‌زمان با شدت متوسط باعث بهبود معنی‌داری در استقامت هوازی در مردان چاق نمی‌شود [22]. یکی از علت‌های عدم تغییر استقامت هوازی در این مطالعه حجم نمونه پایین (6 نفر برای هر گروه) بود، زیرا حجم نمونه پایین توان آماری را کاهش و خطای نوع دوم را افزایش می‌دهد [23]. بهبود استقامت هوازی را می‌توان نتیجه سازگاری‌هایی، از‌جمله افزایش چگالی مویرگی و افزایش میزان تحویل اکسیژن به سلول‌های عضلانی، افزایش میتوکندری‌های سلول‌های عضلانی و افزایش آنزیم‌های میتوکندریایی مرتبط با سیستم هوازی سلول‌ها دانست [10]. قدرت عضلانی ممکن است از‌طریق عوامل عصبی، کسب مهارت، تغییرات مکانیکی و ریخت‌شناسی بهبود یابد. تغییرات اولیه در کسب قدرت ناشی از عوامل عصبی و کسب مهارت است و هایپرتروفی با تأخیر اتفاق می‌افتد [24].
نتایج تحقیق حاضر نشان داد پس از 8 هفته تمرین هم‌زمان افزایش معنی‌داری در سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا رخ داده است، اما تغییرات لیپوپروتئین با چگالی کم، تری‌گلیسرید و کلسترول تام معنی‌دار نبود. اسد (1391) نشان داد 8 هفته تمرین هم‌زمان باعث کاهش معنی‌دار کلسترول و لیپوپروتئین با چگالی کم و عدم تغییر معنی‌دار با وجود افزایش ناچیز سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا در مردان چاق می‌شود [10]. راتایچاک و همکاران (2019) نشان دادند انجام یک دوره طولانی‌مدت تمرین هم‌زمان یعنی 3 ماه و 3 جلسه در هفته با شدت متوسط باعث کاهش کلسترول تام و لیپوپروتئین با چگالی کم در زنان چاق می‌شود، در‌حالی‌که تغییر معنی‌داری در سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا و تری‌گلیسرید مشاهده نشد [25]. حجازی و همکاران (2021) گزارش کردند که 8 هفته تمرین هم‌زمان با شدت متوسط می‌تواند باعث کاهش کلسترول تام، تری گلیسرید و لیپوپروتئین با چگالی کم و افزایش سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا در زنان دارای اضافهوزن شود [26]. نتایج مطالعه حاضر گویای این مطلب بود که انجام یک دوره 8 هفته‌ای تمرین هم‌زمان نمی‌تواند تمام شاخص‌های نیمرخ لیپیدی را بهبود دهد. شاید به عقیده برخی پژوهشگران، تمرینات ورزشی زمانی می‌تواند مؤثر باشد که همراه با کاهش رژیم غذایی یا کاهش وزن باشد [9]. همچنین باتاکان و همکاران (2017) در مقاله مروری خود بیان کردند که برای ایجاد تغییرات مطلوب در نیمرخ لیپیدی نیاز به بیش از 12 هفته تمرینات تناوبی با شدت زیاد است [27]. یکی از علت‌های احتمالی افزایش سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا، افزایش فعالیت آنزیم لیپوپروتئین لیپاز است، به‌طوری‌که این آنزیم به‌طور مؤثر لیپوپروتئین با چگالی کم را به لیپوپروتئین با چگالی بالا تبدیل می‌کند [6]. علاوهبراین افزایش فعالیت لسیتین کلسترول آسیل ترانسفراز، لیپوپروتئین با چگالی کم را به ذرات لیپوپروتئین با چگالی بالا تبدیل می‌کند. یکی دیگر از دلایل احتمالی افزایش سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا، کاهش فعالیت لیپاز کبدی به دنبال فعالیت‌های جسمانی است [6].
افزایش سن باعث کاهش فعالیت سیستم هورمونی و غدد درون‌ریز می‌شود. کاهش این هورمون‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از تغییرات مرتبط با افزایش سن در ترکیب بدنی مانند افزایش توده چربی باشد [28]. چاقی باعث کاهش گیرنده‌های هورمون تحریک‌کننده تیروئید بافت چربی می‌شود که در نتیجه آن غلظت هورمون تحریک‌کننده تیروئید سرم افزایش می‌یابد [3]. از سوی دیگر کاهش وزن و بهبود ترکیب بدنی باعث کاهش ترشح سایتوکاین‌ها و بهبود عملکرد بافت تیروئید و کاهش هورمون تحریک‌کننده تیروئید سرم می‌شود [29]. پس از دوره تمرینی در این مطالعه تفاوت معنی‌داری در سطح هورمون تحریک‌کننده تیروئید زنان دارای اضافهوزن و چاق مشاهده نشد. ناسیمنتو و همکاران (2021) در مطالعه‌شان نشان دادند که 16 هفته تمرین هم‌زمان با شدت سبک تا متوسط باعث افزایش هورمون تحریک‌کننده تیروئید سرم در زنان چاق می‌شود [1] که با نتایج مطالعه حاضر همخوانی ندارد. محمدی صفت و همکاران (2019) اذعان کردند که در اثر 8 هفته تمرین هم‌زمان با شدت متوسط تغییر معنی‌داری در هورمون تحریک‌کننده تیروئید سرم دختران چاق مشاهده نمی‌شود [3]. شاید شدت تمرین یکی از عوامل درگیر در تغییر سطح این هورمون در سرم باشد.به‌طوری‌که چلوغلو و همکاران (2005) گزارش کردند که سطح هورمون تحریک‌کننده تیروئید در شدت 90 درصد ضربان قلب بیشینه افزایش می‌یابد [30]. عدم تغییر معنی دار هورمون تحریک‌کننده تیروئید در مطالعه حاضر ممکن است به دلیل عدم تغییر وزن و درصد چربی بدن باشد.
هر تحقیقی دارای محدودیت‌هایی است. اگر چه تلاش شد در طی تمرین و اجرای آزمون‌ها محیطی آرام و بدون تنش همراه با تشویق برای شرکت‌کنندگان ایجاد کنیم، با وجود این یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های تحقیق حاضر عدم کنترل دقیق سطح انگیزش و حالات روانی نمونه‌ها بود. همچنین عدم کنترل کامل فعالیت‌های جانبی روزانه افراد (به غیر از پروتکل تمرین) در یک محدوده معین یکی دیگر از محدودیت‌های تحقیق حاضر بود.
با‌توجه‌به نتایج پژوهش حاضر، مربیان و مراکز بهداشتی‌درمانی می‌توانند از برنامه تمرینی این پژوهش برای بهبود شاخص‌های عملکرد جسمانی و برخی از عوامل خطرزای قلبی‌عروقی در زنان چاق و دارای اضافهوزن استفاده کنند. با‌این‌حال برای یافتن برنامه تمرینی مناسب با شدت و مدت کافی و اثرگذاری آن بر سایر شاخص‌های قلبی‌عروقی و سطوح هورمون تحریک‌کننده تیروئید به تحقیقات بیشتری نیاز است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه دارای تأییدیه اخلاقی به شماره IR.HSU.REC.1397.012 از دانشگاه حکیم سبزواری است.
حامی مالی
این مقاله از‌طرف هیچ‌گونه نهاد یا مؤسسه‌ای حمایت مالی نشده است.
مشارکت نویسندگان
روش‌شناسی: امیر‌حسین حقیقی، رویا عسکری؛ تحلیل آماری: فاطمه شهری، هادی شهرآبادی؛ تحقیق و بررسی: امیر‌حسین حقیقی، فاطمه شهری؛ نگارش پیش‌نویس: فاطمه شهری؛ ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: امیر‌حسین حقیقی، هادی شهرآبادی؛ نظارت: امیر حسین حقیقی.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله هیچ تعارض منافعی ندارد.
چاقی به‌عنوان یک بیماری مزمن در اثر تجمع غیرطبیعی یا بیش از حد چربی ایجاد می‌شود که می‌تواند به سلامتی آسیب برساند [1]. از آن جهت که چاقی با افزایش خطر بیماری‌های آترواسکلروزیس، دیابت، سندرم متابولیک، بیماری کبد چرب غیرالکلی، سرطان، بیماری قلبی و کاهش امید به زندگی همراه است، استراتژی‌های جدید برای به حداقل رساندن تأثیر چاقی بر بهبود کیفیت زندگی و سیستم‌های مراقبت بهداشتی باید گسترش یابد [2]. علاوهبراین، چاقی به‌ویژه چاقی مرکزی با بسیاری از اختلالات غدد درون‌ریز همچون اختلال عملکرد تیروئید ارتباط دارد [3]. ترشح هورمون‌های تیروئید عمدتاً توسط هورمون تحریک‌کننده تیروئید تحریک می‌شود به‌طوری‌که این هورمون ترشح تیروکسین و تری یدوتیرونین را افزایش می‌دهد که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم گلوکز و چربی و اکسیداسیون اسیدهای چرب دارند [4]. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که نمایه توده بدنی بالاتر از حد طبیعی با افزایش خطر سرطان تیروئید ارتباط دارد [5]. علاوهبراین، سطح سرمی بالاتر هورمون تحریک‌کننده تیروئید می‌تواند باعث ایجاد بدخیمی‌های تیروئید در افراد چاق شود [5]. همچنین افراد چاق دارای چربی‌های مضری مثل لیپوپروتئین با چگالی کم، کلسترول تام و تری‌گلیسیرید، بیش‌ازحد طبیعی هستند [6]. رسوب چربی در رگ‌ها موجب انسداد شرایین و به تبع آن تنگ شدن دیواره رگ‌ها و در نتیجه پرفشار خونی می‌شود [7]. علاوهبراین، تجمع چربی در داخل سلول‌های غیر‌چربی باعث اختلال در عملکرد سلول یا مرگ می‌شود [8].
ورزش و فعالیت‌های بدنی منظم نقش مهمی در افزایش میزان متابولیسم و برنامه‌های کاهش وزن دارند [2]. شواهد بسیار زیادی نشان می‌دهد که تمرینات هوازی و مقاومتی بخش بسیار مهمی از توصیه‌های ورزشی به‌منظور کاهش چربی بدن هستند [9]. اسد (1391) تأثیر 8 هفته تمرین هوازی، مقاومتی و هم‌زمان را بر میزان کلسترول، لیپوپروتئین با چگالی کم، لیپوپروتئین با چگالی بالا و آمادگی قلبی‌تنفسی در مردان چاق بررسی کرد. نتایج نشان داد فعالیت ورزشی منظم باعث کاهش معنی‌دار کلسترول و لیپوپروتئین با چگالی کم و عدم تغییر لیپوپروتئین با چگالی بالا می شود [10]. در‌مورد شاخص هورمون تحریک‌کننده تیروئید نتایج متفاوتی گزارش شد، به‌طوری‌که برخی از پژوهشگران اذعان کردند تمرینات ورزشی باعث کاهش هورمون تحریک‌کننده تیروئید بیماران می‌شود [11] و برخی دیگر اذعان کردند این تمرینات بر هورمون تحریک‌کننده تیروئید بدون اثر است [3].
تمرین‌های استقامتی و مقاومتی در افراد چاق می‌توانند اثرات مفیدی بر شاخص‌های خطرساز قلبی‌عروقی داشته باشند، اما به نظر می‌رسد اجرای تمرینات هم‌زمان (استقامتی‌مقاومتی) نسبت به این‌گونه از تمرینات اثربخشی بالاتری داشته باشد [12]. توصیه شده است که بیماران در هفته 3 تا 5 جلسه تمرین استقامتی و 2 جلسه تمرین مقاومتی انجام دهند [13] که این می‌تواند وقت‌گیر باشد، در‌نتیجه آن‌ها با به‌کارگیری تمرینات هم‌زمان برای 3 جلسه در هفته می‌توانند با صرف کمترین زمان از فواید تمرینات استقامتی و مقاومتی بهره ببرند [12]. از‌آنجا‌که شیوع چاقی در زنان بیشتر از مردان است [14] و این مسئله می‌تواند جامعه را با مشکلات متعددی مواجه کند، بنابراین یافتن راهکار مناسب برای کاهش چاقی که خود عامل بسیاری از بیماری‌هاست از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین هدف این مطالعه بررسی اثر تمرین هم‌زمان (استقامتی‌مقاومتی) بر هورمون تحریک‌کننده تیروئید، نیمرخ لیپیدی و شاخص‌های عملکرد جسمانی در زنان دارای اضافهوزن و چاق است.
مواد و روش‌ها
شرکت‌کنندگان
در تحقیق حاضر 30 زن دارای اضافهوزن و چاق غیر‌ورزشکار از شهر نیشابور براساس معیارهای ورود به مطالعه همچون شاخص توده بدنی بین 25 تا 40 کیلوگرم بر متر مربع، داشتن سلامت عمومی و قلبی‌عروقی، توانایی حضور در جلسات تمرینی، عدم مصرف دارو، عدم ابتلا به بیماری‌های خاص و عدم شرکت در برنامه‌های ورزشی منظم شرکت کردند. همچنین معیارهای خروج از مطالعه شامل آسیب‌دیدگی و غیبت بیش از 3 جلسه در تمرین بود. هیچ‌یک از شرکت‌کنندگان در طی دوره تمرین از مطالعه خارج نشدند و در مرحله پس‌آزمون، اطلاعات 30 شرکت‌کننده، مانند پیش‌آزمون مورد تجزیه‌و‌تحلیل آماری قرار گرفت. حجم نمونه تحقیق حاضر براساس مطالعه بوآمرا و همکاران (2022) با اندازه اثر 0/47 [12]، توان آماری 0/80 و سطح معنی‌داری 0/05، 30 نفر تخمین زده شد.
طراحی تمرین و اندازه‌گیری‌ها
تحقیق حاضر کاربردی و از نوع نیمه‌تجربی با 2 گروه آزمایش و کنترل بود. جمعیت مورد‌مطالعه زنان دارای اضافهوزن و چاق بودند که به مراکز بهداشتی‌درمانی شهر نیشابور مراجعه کرده بودند. در این تحقیق پس از فراخوان و انتخاب نمونه‌های تحقیق به روش هدفمند، شرکت‌کنندگانی که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند در یک جلسه نسبت به اهداف و روش کار تحقیق حاضر آگاه شدند. در صورت تمایل شرکت‌کنندگان برای شرکت در مطالعه، از آن‌ها رضایت‌نامه کتبی اخذ شد. معیارهای ورود به مطالعه از‌طریق تشخیص پزشک متخصص داخلی و پر کردن پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی و فعالیت جسمانی توسط شرکت‌کنندگان مشخص شد. بعد از جمع‌آوری اطلاعات جمعیت‌شناختی و نمونه‌گیری خون و تست‌های عملکرد جسمانی توسط 2 آزمونگر با‌تجربه در مرحله پیش‌آزمون، شرکت‌کنندگان به‌صورت تصادفی ساده (قرعه‌کشی) به 2 گروه تمرین هم‌زمان (15 نفر) و کنترل ( 15 نفر) تقسیم شدند. سپس شرکت‌کنندگان گروه آزمایش 8 هفته در تمرینات هم‌زمان شرکت کردند. گروه کنترل در این دوره هیچ مداخله ورزشی دریافت نکردند. بعد از پایان دوره مداخله از تمامی شرکت‌کنندگان پس‌آزمون، همانند شرایط پیش‌آزمون، گرفته شد. تمام تجهیزات به کار گرفته شده در این تحقیق ایمن و مناسب شرکت‌کنندگان بود و شرکت‌کنندگان قبل از اجرای تست‌های عملکرد جسمانی با نحوه انجام آن‌ها آشنا شدند.
نمونه‌گیری خون
نیمرخ لیپیدی (لیپوپروتئین با چگالی کم، لیپوپروتئین با چگالی بالا، کلسترول تام و تری‌گلیسرید) و هورمون تحریک‌کننده تیروئید به روش خون‌گیری و با استفاده از کیت‌های مخصوص آزمایشگاهی اندازه‌گیری شدند. مقادیر لیپوپروتئین با چگالی بالا، لیپوپروتئین با چگالی کم و تری‌گلیسرید پلاسمایی با استفاده از کیت‌های شرکت پارس‌آزمون و با روش فتومتریک اندازه‌گیری شدند. حساسیت این کیت‌ها 1 میلی‌گرم در دسی‌لیتر بود. مقدار کمی کلسترول در سرم با استفاده از کیت‌های شرکت پارس‌آزمون و با روش آنزیماتیک اندازه‌گیری شد. حساسیت آن 1 میلی‌گرم در دسی‌لیتر بود. مقدار هورمون تحریک‌کننده تیروئید با استفاده از کیت Biomeriux و با روش اِلفا اندازه‌گیری شد. حساسیت این کیت 0/05 میکرو واحد بر میلی‌لیتر بود. به‌منظور کاهش برخی عوامل مداخله‌گر و مخدوش‌کننده مؤثر در نتایج پژوهش و به‌منظور کاهش آثار نوع غذا بر شاخص‌های هورمونی از شرکت‌کنندگان درخواست شد به‌مدت 8 تا 10 ساعت قبل از انجام خون‌گیری در حالت ناشتا باشند. خون‌گیری در طی 2 مرحله یعنی 48 ساعت پیش از تمرین و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین انجام شد. برای اندازه‌گیری این شاخص‌ها مقدار 5 میلی‌لیتر خون از سیاهرگ بازویی شرکت‌کنندگان در وضعیت نشسته جمع‌آوری شد. نمونه‌های خون پس از سانتریفیوژ و جدا کردن سرم در دمای70- درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند.
ارزیابی کالری دریافتی
به‌منظور ارزیابی کالری دریافتی در طول انجام مطالعه از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا مواد غذایی مصرفی خود در طول شبانه‌روز را طی 3 روز غیرمتوالی و در 2 مرحله یعنی در ابتدا و انتهای دوره تمرین به‌طور کامل و با تمام جزئیات یادداشت کنند [15] و سپس مقادیر به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار تغذیه‌ای N4 نسخه نسخه 2 .5 .3 تجزیه‌و‌تحلیل شد.
شاخص‌های تن‌سنجی، ترکیب بدنی و عملکرد جسمانی
شاخص‌های ترکیب بدنی، شاخص توده بدنی و نسبت دور کمر به باسن: در تحقیق حاضر درصد چربی بدن با استفاده از سنجش چربی زیرپوستی محاسبه شد. درصد چربی بدن با اندازه‌گیری ضخامت چین پوستی در نواحی سه سربازویی، فوق خاصره و ران با استفاده از کالیپر یاگامی ساخت ژاپن و معادله 3 نقطه‌ای جکسون و پولاک (1985) محاسبه شد [16]. شاخص توده بدن از تقسیم وزن بر مجذور قد و نسبت دور کمر به باسن از نسبت دور کمر به دور باسن شرکت‌کنندگان سنجیده شد [17].
استقامت هوازی: در این تحقیق برای برآورد استقامت هوازی از آزمون 6 دقیقه پیاده‌روی استفاده شد. برای این منظور شرکت کنندگان مسافت 50 یارد (45/50 متر) را در یک محیط مستطیل شکل به ابعاد 18/28×4/57 متر در مدت‌زمان 6 دقیقه پیاده‌روی کردند و مسافت پیموده‌شده در مدت‌زمان 6 دقیقه به‌عنوان رکورد در نظر گرفته شد [18].
قدرت عضلات بالاتنه: از آزمون خم کردن آرنج جهت ارزیابی عملکرد قدرت اندام فوقانی استفاده شد. برای این منظور شرکت‌کنندگان با استفاده از وزنه 2/27 کیلوگرمی حرکت خم کردن آرنج را به مدت 30 ثانیه بر روی یک صندلی انجام دادند. حداکثر تعداد حرکت انجام‌شده در این مدت به‌عنوان رکورد در نظر گرفته شد [18].
قدرت عضلات پایین‌تنه: از آزمون برخاستن از صندلی جهت ارزیابی عملکرد قدرت اندام تحتانی استفاده شد. برای این منظور شرکت‌کنندگان با پشت صاف و در‌حالی‌که دست‌ها به حالت ضربدری روی سینه بود بر روی صندلی قرار گرفتند. با علامت «رو» شخص به‌طور کامل می‌ایستاد و سپس به حالت اول برمی‌گشت، حداکثر تعداد ایستادن در 30 ثانیه، رکورد فرد محسوب می‌شد. ارتفاع صندلی برای اجرای این آزمون 43 سانتی‌متر بود [18].
پروتکل تمرین
گروه آزمایش تمرینات استقامتی‌مقاومتی را 8 هفته و 3 جلسه در هفته انجام دادند (جدول شماره 1).
زمان هر جلسه تقریباً 60 تا 90 دقیقه طول کشید. برنامه تمرین به‌صورت کاملاً نظارت‌شده و زیر نظر مربیان مجرب صورت گرفت. شرکت‌کنندگان گروه آزمایش در یک سالن ورزشی و به‌صورت هم‌زمان تمرین کردند. ابتدا شرکت‌کنندگان برنامه گرم کردن (شامل دویدن آهسته و حرکات کششی) را به مدت 10 دقیقه انجام دادند. سپس تمرینات مقاومتی و در‌نهایت تمرینات استقامتی را انجام دادند. فاصله استراحت بین 2 تمرین (استقامتی‌مقاومتی) 5 دقیقه در نظر گرفته شد. پس از اتمام تمرینات اصلی، برنامه سرد کردن به مدت 10 دقیقه انجام شد. تمرینات مقاومتی شامل حرکات با باندهای کشی و یا به کمک دیوار بود. 3 جلسه آشنایی با نحوه صحیح انجام حرکات برگزار شد. تمرینات هوازی شامل دویدن و طناب‌زنی بود. شدت تمرین در دویدن و طناب‌زنی به‌ترتیب از‌طریق نبض مچ دستی با استفاده از فرمول سن-220 و تعداد پرش در دقیقه کنترل شد [19].
روش آماری
داده‌های توصیفی براساس شاخص‌های میانگین و انحراف استاندارد گزارش شد. برای تشخیص نرمال بودن توزیع داده‌ها از آزمون شاپیرو ویلک استفاده شد. به‌منظور تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از روش آماری آنالیز واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد. در مواردی که اثر تعاملی زمان و گروه معنی‌دار بود جهت مقایسه‌های چندگانه از آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. میزان اندازه اثر براساس pη2 گزارش شد، به‌طوری‌که مقدار 0/10، 0/25 و 0/40 به‌ترتیب به‌عنوان اندازه اثر پایین، متوسط و بالا در نظر گرفته شد [20]. تجزیه‌و‌تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23انجام شد و سطح معنی‌داری نیز P≤0/05 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
میانگین و انحراف استاندارد اطلاعات جمعیت‌شناختی شرکت‌کنندگان گروه تمرین هم‌زمان و کنترل در جدول شماره 2 آورده شد.
آزمون آنالیز واریانس با اندازه‌های مکرر نشان داد تمرین هم‌زمان باعث بهبود معنی‌داری در شاخص توده بدنی می‌شود (0/66=pη2 و 0/03=P). از سوی دیگر، تغییر معنی‌داری در شاخص‌های وزن بدن، نسبت دور کمر به باسن و درصد چربی بدن مشاهده نشد (0/07-0/02=pη2 و 0/45-0/21=P) (جدول شماره 3).
طبق جدول شماره 4، تغییرات مصرف کالری روزانه در طی دوره مداخله در بین 2 گروه تمرین هم‌زمان و کنترل تفاوت معنی‌داری نداشت (0/01=pη2 و 0/13=P).
آزمون آنالیز واریانس با اندازه‌های مکرر نشان داد تمرین هم‌زمان باعث بهبود معنی‌داری در استقامت هوازی، قدرت عضلات بالاتنه و پایین‌تنه و سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا می‌شود (0/75-0/32=pη2 و 001/P≤0). از سوی دیگر، تغییر معنی‌داری در شاخص‌های هورمون تحریک‌کننده تیروئید، لیپوپروتئین با چگالی کم، تری‌گلیسرید و کلسترول تام سرم مشاهده نشد (0/03-0/001=pη2 و 0/90-0/70=P).
بحث و نتیجه‌گیری
هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر تمرین هم‌زمان (استقامتی‌مقاومتی) بر هورمون تحریک‌کننده تیروئید، نیمرخ لیپیدی و شاخص‌های عملکرد جسمانی مرتبط با سلامت در زنان دارای اضافهوزن و چاق بود. نتایج نشان داد که 8 هفته تمرین هم‌زمان باعث بهبود معنی‌داری در شاخص‌های توده بدنی (اندازه اثر بالا)، استقامت هوازی (اندازه اثر بالا)، قدرت عضلانی بالاتنه (اندازه اثر بالا) و پایین‌تنه (اندازه اثر بالا) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (اندازه اثر متوسط) می‌شود. همچنین نتایج نشان داد در اثر این‌گونه تمرینات تغییر معنی‌داری در شاخص‌های وزن بدن (اندازه اثر پایین)، درصد چربی بدن (اندازه اثر پایین)، نسبت دور کمر به باسن (اندازه اثر پایین)، کلسترول تام (اندازه اثر پایین)، تری‌گلیسرید (اندازه اثر پایین)، لیپوپروتئین با چگالی کم (اندازه اثر پایین) و هورمون تحریک‌کننده تیروئید (اندازه اثر پایین) مشاهده نمی‌شود.
در بررسی اثر تمرینات هم‌زمان از متغیرهای بررسی‌شده مرتبط با ترکیب بدن، بهبود معنی‌داری در شاخص توده بدنی مشاهده شد، ولی در شاخص‌های وزن بدن، درصد چربی بدن و نسبت دور کمر به باسن بین 2 گروه تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. مدیروس و همکاران (2015) با بررسی تمرین هم‌زمان (استقامتی‌مقاومتی) در طی 3 جلسه در هفته با شدت متوسط بر زنان چاق به این نتیجه دست یافتند که در اثر این‌گونه تمرینات شاخص توده بدنی کاهش می‌یابد. همچنین این پژوهشگران گزارش کردند این‌گونه تمرینات باعث کاهش وزن بدن می‌شود، در‌حالی‌که بر کاهش درصد چربی بدن بدون اثر است [2]. یکی از عواملی که ممکن است باعث بهبود بیشتر شاخص‌های تن‌سنجی و ترکیب بدن در زنان چاق شود، افزایش تعداد جلسات تمرین هم‌زمان در هفته است، به‌طوری‌که مدیروس و همکاران (2015) نشان دادند انجام تمرین هم‌زمان 5 جلسه در هفته نسبت به 3 جلسه در هفته باعث بهبود بیشتر شاخص‌های تن‌سنجی و ترکیب بدن می‌شود [2]. نامبونلو و همکاران (2023) نشان دادند انجام تمرین هم‌زمان به مدت 5 هفته، 2 جلسه در هفته و 45 دقیقه در هر جلسه باعث کاهش معنی‌داری در اندازه دور کمر می‌شود [9] و این تحقیق گویای این مطلب است که انجام تمرینات هم‌زمان در مدت کوتاه و حجم پایین نیز بر بهبود شاخص‌های تن‌سنجی افراد دارای اضافهوزن مؤثر است. همچنین شعبانی و همکاران (2018) با مطالعه 12 هفته تمرین هم‌زمان، 3 جلسه در هفته به مدت3۰ دقیقه تمرین مقاومتی با شدت 50 تا 80 درصد یک تکرار بیشینه و تمرین هوازی با شدت 50 تا 80 درصد ضربان قلب بیشینه در زنان دارای اضافهوزن و چاق به این نتیجه دست یافتند که شاخص توده بدنی، وزن بدن و درصد چربی بدن در اثر این تمرینات دچار کاهش معنی‌داری شده است [15]. یکی از علت‌های عدم تغییر وزن و درصد چربی بدن در تحقیق حاضر اجرای تمرین هم‌زمان با شدت متوسط است، زیرا شدت تمرین نقش بسیار مهمی در کاهش وزن و درصد چربی بدن دارد، به‌طوری‌که بوآمرا و همکاران (2022) بیان کردند تمرینات تناوبی با شدت بالا از‌طریق افزایش بیشتر غلظت کاتکولامین‌ها باعث افزایش بیشتر لیپولیز در بافت‌های چربی، سوخت‌و‌ساز و مصرف چربی نسبت به تمرینات با شدت متوسط می‌شود [12]. کاهش شاخص توده بدنی در اثر تمرینات هم‌زمان ممکن است به دلیل افزایش اکسیداسیون چربی باشد [15].
سطح پایین آمادگی قلبی‌تنفسی و عضلانی در ارتباط با شاخص توده بدنی بالاست. افزایش وزن و شاخص توده بدنی ممکن است نشان‌دهنده یک رژیم غذایی ناسالم و کم‌تحرکی باشد [9]. درآمد کم، مراقبت از سایر اعضای خانواده در منزل و مسائل فرهنگی ممکن است مشارکت زنان را در انواع خاصی از فعالیت‌های جسمی محدود کند و باعث ایجاد کم‌تحرکی در آنان شود که با افزیش سن این وضعیت نیز وخیم‌تر می شود [21].
در تحقیق حاضر پس از 8 هفته تمرین هم‌زمان افزایش معنی‌داری در سطح عملکرد جسمانی زنان مبتلا به اضافهوزن و چاق مشاهده شد. بوآمرا و همکاران (2022) نشان دادند 8 هفته تمرین هم‌زمان مقاومتی و تناوبی با شدت بالا باعث بهبود معنی‌داری در استقامت هوازی (مسافت طی‌شده در 6 دقیقه پیاده‌روی) و قدرت عضلات بازکننده پشت می‌شود [12]. آمارو گته و همکاران (2021) اذعان کردند که انجام 12 هفته تمرین هم‌زمان با شدت متوسط باعث بهبود معنی‌داری در استقامت هوازی در مردان چاق نمی‌شود [22]. یکی از علت‌های عدم تغییر استقامت هوازی در این مطالعه حجم نمونه پایین (6 نفر برای هر گروه) بود، زیرا حجم نمونه پایین توان آماری را کاهش و خطای نوع دوم را افزایش می‌دهد [23]. بهبود استقامت هوازی را می‌توان نتیجه سازگاری‌هایی، از‌جمله افزایش چگالی مویرگی و افزایش میزان تحویل اکسیژن به سلول‌های عضلانی، افزایش میتوکندری‌های سلول‌های عضلانی و افزایش آنزیم‌های میتوکندریایی مرتبط با سیستم هوازی سلول‌ها دانست [10]. قدرت عضلانی ممکن است از‌طریق عوامل عصبی، کسب مهارت، تغییرات مکانیکی و ریخت‌شناسی بهبود یابد. تغییرات اولیه در کسب قدرت ناشی از عوامل عصبی و کسب مهارت است و هایپرتروفی با تأخیر اتفاق می‌افتد [24].
نتایج تحقیق حاضر نشان داد پس از 8 هفته تمرین هم‌زمان افزایش معنی‌داری در سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا رخ داده است، اما تغییرات لیپوپروتئین با چگالی کم، تری‌گلیسرید و کلسترول تام معنی‌دار نبود. اسد (1391) نشان داد 8 هفته تمرین هم‌زمان باعث کاهش معنی‌دار کلسترول و لیپوپروتئین با چگالی کم و عدم تغییر معنی‌دار با وجود افزایش ناچیز سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا در مردان چاق می‌شود [10]. راتایچاک و همکاران (2019) نشان دادند انجام یک دوره طولانی‌مدت تمرین هم‌زمان یعنی 3 ماه و 3 جلسه در هفته با شدت متوسط باعث کاهش کلسترول تام و لیپوپروتئین با چگالی کم در زنان چاق می‌شود، در‌حالی‌که تغییر معنی‌داری در سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا و تری‌گلیسرید مشاهده نشد [25]. حجازی و همکاران (2021) گزارش کردند که 8 هفته تمرین هم‌زمان با شدت متوسط می‌تواند باعث کاهش کلسترول تام، تری گلیسرید و لیپوپروتئین با چگالی کم و افزایش سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا در زنان دارای اضافهوزن شود [26]. نتایج مطالعه حاضر گویای این مطلب بود که انجام یک دوره 8 هفته‌ای تمرین هم‌زمان نمی‌تواند تمام شاخص‌های نیمرخ لیپیدی را بهبود دهد. شاید به عقیده برخی پژوهشگران، تمرینات ورزشی زمانی می‌تواند مؤثر باشد که همراه با کاهش رژیم غذایی یا کاهش وزن باشد [9]. همچنین باتاکان و همکاران (2017) در مقاله مروری خود بیان کردند که برای ایجاد تغییرات مطلوب در نیمرخ لیپیدی نیاز به بیش از 12 هفته تمرینات تناوبی با شدت زیاد است [27]. یکی از علت‌های احتمالی افزایش سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا، افزایش فعالیت آنزیم لیپوپروتئین لیپاز است، به‌طوری‌که این آنزیم به‌طور مؤثر لیپوپروتئین با چگالی کم را به لیپوپروتئین با چگالی بالا تبدیل می‌کند [6]. علاوهبراین افزایش فعالیت لسیتین کلسترول آسیل ترانسفراز، لیپوپروتئین با چگالی کم را به ذرات لیپوپروتئین با چگالی بالا تبدیل می‌کند. یکی دیگر از دلایل احتمالی افزایش سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا، کاهش فعالیت لیپاز کبدی به دنبال فعالیت‌های جسمانی است [6].
افزایش سن باعث کاهش فعالیت سیستم هورمونی و غدد درون‌ریز می‌شود. کاهش این هورمون‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از تغییرات مرتبط با افزایش سن در ترکیب بدنی مانند افزایش توده چربی باشد [28]. چاقی باعث کاهش گیرنده‌های هورمون تحریک‌کننده تیروئید بافت چربی می‌شود که در نتیجه آن غلظت هورمون تحریک‌کننده تیروئید سرم افزایش می‌یابد [3]. از سوی دیگر کاهش وزن و بهبود ترکیب بدنی باعث کاهش ترشح سایتوکاین‌ها و بهبود عملکرد بافت تیروئید و کاهش هورمون تحریک‌کننده تیروئید سرم می‌شود [29]. پس از دوره تمرینی در این مطالعه تفاوت معنی‌داری در سطح هورمون تحریک‌کننده تیروئید زنان دارای اضافهوزن و چاق مشاهده نشد. ناسیمنتو و همکاران (2021) در مطالعه‌شان نشان دادند که 16 هفته تمرین هم‌زمان با شدت سبک تا متوسط باعث افزایش هورمون تحریک‌کننده تیروئید سرم در زنان چاق می‌شود [1] که با نتایج مطالعه حاضر همخوانی ندارد. محمدی صفت و همکاران (2019) اذعان کردند که در اثر 8 هفته تمرین هم‌زمان با شدت متوسط تغییر معنی‌داری در هورمون تحریک‌کننده تیروئید سرم دختران چاق مشاهده نمی‌شود [3]. شاید شدت تمرین یکی از عوامل درگیر در تغییر سطح این هورمون در سرم باشد.به‌طوری‌که چلوغلو و همکاران (2005) گزارش کردند که سطح هورمون تحریک‌کننده تیروئید در شدت 90 درصد ضربان قلب بیشینه افزایش می‌یابد [30]. عدم تغییر معنی دار هورمون تحریک‌کننده تیروئید در مطالعه حاضر ممکن است به دلیل عدم تغییر وزن و درصد چربی بدن باشد.
هر تحقیقی دارای محدودیت‌هایی است. اگر چه تلاش شد در طی تمرین و اجرای آزمون‌ها محیطی آرام و بدون تنش همراه با تشویق برای شرکت‌کنندگان ایجاد کنیم، با وجود این یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های تحقیق حاضر عدم کنترل دقیق سطح انگیزش و حالات روانی نمونه‌ها بود. همچنین عدم کنترل کامل فعالیت‌های جانبی روزانه افراد (به غیر از پروتکل تمرین) در یک محدوده معین یکی دیگر از محدودیت‌های تحقیق حاضر بود.
با‌توجه‌به نتایج پژوهش حاضر، مربیان و مراکز بهداشتی‌درمانی می‌توانند از برنامه تمرینی این پژوهش برای بهبود شاخص‌های عملکرد جسمانی و برخی از عوامل خطرزای قلبی‌عروقی در زنان چاق و دارای اضافهوزن استفاده کنند. با‌این‌حال برای یافتن برنامه تمرینی مناسب با شدت و مدت کافی و اثرگذاری آن بر سایر شاخص‌های قلبی‌عروقی و سطوح هورمون تحریک‌کننده تیروئید به تحقیقات بیشتری نیاز است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه دارای تأییدیه اخلاقی به شماره IR.HSU.REC.1397.012 از دانشگاه حکیم سبزواری است.
حامی مالی
این مقاله از‌طرف هیچ‌گونه نهاد یا مؤسسه‌ای حمایت مالی نشده است.
مشارکت نویسندگان
روش‌شناسی: امیر‌حسین حقیقی، رویا عسکری؛ تحلیل آماری: فاطمه شهری، هادی شهرآبادی؛ تحقیق و بررسی: امیر‌حسین حقیقی، فاطمه شهری؛ نگارش پیش‌نویس: فاطمه شهری؛ ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: امیر‌حسین حقیقی، هادی شهرآبادی؛ نظارت: امیر حسین حقیقی.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله هیچ تعارض منافعی ندارد.
References
1.Nascimento C, Peixoto MS, Fonte Boa LF, de Faria CC, Costa TSF, Matta L, et al. The effects of combined physical exercise on serum redox biomarkers and leukocyte DNA damage of obese women. Oxid Med Cell Longev. 2021; 2021:6638420. [DOI:10.1155/2021/6638420] [PMID]
2.Medeiros Nda S, de Abreu FG, Colato AS, de Lemos LS, Ramis TR, Dorneles GP, et al. Effects of concurrent training on oxidative stress and insulin resistance in obese individuals. Oxid Med Cell Longev. 2015; 2015:697181. [DOI:10.1155/2015/697181] [PMID]
3.Mohammadi Sefat S, Shabani R, Nazari M. The effect of concurrent aerobic-resistance training on thyroid hormones, blood glucose hemostasis, and blood lipid indices in overweight girls with hypothyroidism. Horm Mol Biol Clin Investig. 2019; 40(3):/j/hmbci.2019.40.issue-3/hmbci-2019-0031/hmbci-2019-0031.xml. [DOI:10.1515/hmbci-2019-0031] [PMID]
4.Chaker L, Peeters RP. Thyroid-stimulating hormone. In: Melmed S, editor. The pituitary. Massachusetts: Academic Press; 2022. [DOI:10.1016/B978-0-323-99899-4.00015-9]
5.Paes JE, Hua K, Nagy R, Kloos RT, Jarjoura D, Ringel MD. The relationship between body mass index and thyroid cancer pathology features and outcomes: a clinicopathological cohort study. J Clin Endocrinol Metab. 2010; 95(9):4244-50. [DOI:10.1210/jc.2010-0440] [PMID]
6.Ngayimbesha A, Bizimana JB, Gakima MS. Effect of eight weeks of exercise training on lipid profile and insulin sensitivity in obese person. Int J Sports Exerc Med. 2019; 5(2):119-25. [DOI:10.23937/2469-5718/1510119]
7.Tohirova J, Shernazarov F. Atherosclerosis: Causes, symptoms, diagnosis, treatment and prevention. Sci Innov. 2022; 1(D5):7-12. [Link]
8.Yu G, Luo H, Zhang N, Wang Y, Li Y, Huang H, et al. Loss of p53 sensitizes cells to palmitic acid-induced apoptosis by reactive oxygen species accumulation. Int J Mol Sci. 2019; 20(24):6268. [DOI:10.3390/ijms20246268] [PMID]
9.Namboonlue C, Namboonlue S, Sriwiset P, Jaisuk J, Buttichak A, Muangritdech N, et al. Effects of concurrent resistance and aerobic training on body composition, muscular strength and maximum oxygen uptake in men with excess weight. Phys Educ Theory Method. 2023; 23(3):389-96. [DOI:10.17309/tmfv.2023.3.11]
10.Asad M. [Effect of 8 weeks aerobic, resistance and concurrent training on cholestrol, LDL, HDL and cardiovascular fitness in obesity male (Persian). Appl Res Sport Manag. 2013; 1(3):57-64. [Link]
11.Baharloo S, Taghian F, Hedayati M. [Effects of aerobic exercise on C-reactive protein and lipid profile in subclinical hypothyroidism among overweight obese women (Persian)]. Pathobiol Res. 2014; 17(1):91-102. [Link]
12.Bouamra M, Zouhal H, Ratel S, Makhlouf I, Bezrati I, Chtara M, et al. Concurrent training promotes greater gains on body composition and components of physical fitness than single-mode training (endurance or resistance) in youth with obesity. Front Physiol 2022; 13:869063.[DOI:10.3389/fphys.2022.869063] [PMID]
13.Piercy KL, Troiano RP, Ballard RM, Carlson SA, Fulton JE, Galuska DA, et al. The physical activity guidelines for Americans. JAMA. 2018; 320(19):2020-8. [DOI:10.1001/jama.2018.14854] [PMID]
14.Pourfarzi F, Sadjadi A, Poustchi H, Amani F. Prevalence of overweight and obesity in Iranian population: A population-based study in northwestern of Iran. J Public Health Res. 2021; 11(1):2475. [DOI:10.4081/jphr.2021.2475] [PMID]
15.Shabani R, Jalali Z, Nazari M. Effects of concurrent strength and aerobic training on blood glucose homeostasis and lipid profile in females with overweight and obesity. Zahedan J Res Med Sci. 2018; 20(4):e13746. [DOI:10.5812/zjrms.13746]
16.Jackson AS, Pollock ML. Practical assessment of body composition. Phys Sportsmed. 1985; 13(5):76-90. [DOI:10.1080/00913847.1985.11708790] [PMID]
17.Buttichak A, Leelayuwat N, Bumrerraj S, Boonprakob Y. The effects of a yoga training program with fit ball on the physical fitness and body composition of overweight or obese women. Asia Pac J Sci Technol. 2019; 24(2):APST–24. [Link]
18.Rikli RE, Jones CJ. Development and validation of a functional fitness test for community-residing older adults. J Aging Phys Act. 1999; 7:129-61. [DOI:10.1123/japa.7.2.129]
19.Azmand F, Haghighi AH, Askari R, Shahrabadi H. The effect of concurrent training on some cardiovascular risk factors, serum estradiol and physical fitness indicators in overweight women with type 2 diabetes. Iran J Health Sci. 2024; 12(1):59-68. [DOI:10.32598/ijhs.12.1.1000.1]
20.Cohen J. Statistical power analysis for the behavioural science. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates: Hilldale; 1988. [Link]
21.Esteghamati A, Khalilzadeh O, Rashidi A, Kamgar M, Meysamie A, Abbasi M. Physical activity in Iran: Results of the third national surveillance of risk factors of non-communicable diseases (SuRFNCD-2007). J Phys Act Health. 2011; 8(1):27-35. [DOI:10.1123/jpah.8.1.27] [PMID]
22.Amaro-Gahete FJ, Ponce-González JG, Corral-Pérez J, Velázquez-Díaz D, Lavie CJ, Jiménez-Pavón D. Effect of a 12-week concurrent training intervention on cardiometabolic health in obese men: A pilot study. Front Physiol. 2021; 12:630831. [DOI:10.3389/fphys.2021.630831] [PMID]
23.Lakens D. Sample size justification. Collabra Psychol. 2022; 8(1):33267. [DOI:10.1525/collabra.33267]
24.Taber CB, Vigotsky A, Nuckols G, Haun CT. Exercise-induced myofibrillar hypertrophy is a contributory cause of gains in muscle strength. Sports Med. 2019; 49(7):993-7. [DOI:10.1007/s40279-019-01107-8] [PMID]
25.Ratajczak M, Skrypnik D, Bogdański P, Mądry E, Walkowiak J, Szulińska M, et al. Effects of endurance and endurance-strength training on endothelial function in women with obesity: A randomized trial. Int J Environ Res Public Health. 2019; 16(21):4291. [DOI:10.3390/ijerph16214291] [PMID]
26.Hejazi K, Fathi M, Salkhord M, Dastani M. The effect of eight weeks of combined training (endurance-intermittent resistance and endurance-continuous resistance) on coagulation, fibrinolytic and lipid profiles of overweight women. Polish J Sport Tour. 2021; 28(4):3-9. [DOI:10.2478/pjst-2021-0019]
27.Batacan RB Jr, Duncan MJ, Dalbo VJ, Tucker PS, Fenning AS. Effects of high-intensity interval training on cardiometabolic health: A systematic review and meta-analysis of intervention studies. Br J Sports Med. 2017; 51(6):494-503. [DOI:10.1136/bjsports-2015-095841] [PMID]
28.Pataky MW, Young WF, Nair KS. Hormonal and metabolic changes of aging and the influence of lifestyle modifications. Mayo Clin Proc. 2021; 96(3):788-814. [DOI:10.1016/j.mayocp.2020.07.033] [PMID]
29.Longhi S, Radetti G. Thyroid function and obesity. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2013; 5 Suppl 1(Suppl 1):40-4. [DOI:10.4274/jcrpe.856] [PMID]
30.Ciloglu F, Peker I, Pehlivan A, Karacabey K, Ilhan N, Saygin O, et al. Exercise intensity and its effects on thyroid hormones. Neuro Endocrinol Lett. 2005; 26(6):830-4. [PMID]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
